O ρόλος της Ευρώπης στα αινίγματα Ουκρανίας και Παλαιστίνης

  • Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΟΥΛΙΩΝΗ

Η Διάσκεψη για την ασφάλεια στο Μοναχό την περασμένη εβδομάδα είναι σίγουρο ότι δεν μας έκανε σοφότερους, ενώ η δυσάρεστη έκπληξη που επεφύλαξε η Ρωσία καταλαμβάνοντας την ουκρανική πόλη Αβντιίβκα πάγωσε τους Ευρωπαίους ηγέτες.

Αυτή η παγωμάρα έχει προέλθει από την χρόνια μακαριότητα των ευρωπαϊκών ηγεσίων, ότι η οικονομική ανάπτυξη αρκεί για να είναι ασφαλής η γηραιά ήπειρος. Έχοντας επαναπαυθεί στις εγγυήσεις ασφαλείας που προσέφεραν οι ΗΠΑ τα τελευταία 70 χρόνια, οι Ευρωπαίοι είχαν όλον το χρόνο να επιβάλλουν τον οκονομισμό τους με τον μανδύα της ελεύθερης αγοράς. Διατράνωσαν την πεποίθηση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να απλώσει χείρα φιλίας τόσο στη Ρωσία, όσο και στα κράτη της ανατολικής Ευρώπης και μέσω των οικονομικών συνεργασιών να αποτραπεί μια μελλοντική πολεμική αντιπαράθεση σαν αυτή του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου που ερήμωσε την Ευρώπη. Πολύ καλό, όμως, για να είναι αληθινό. Η διεύρυνση της ΕΕ προς ανατολάς και η ενεργειακή της εξάρτηση από την Ρωσία ωφέλησε λίγα κράτη, κυρίως αυτά της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης.

Με προεξάρχουσα τη Γερμανία οδηγηθήκαμε σε μια γερμανική Ευρώπη. Η προτεσταντική ηθική του Βερολίνου επιβλήθηκε εφαρμόζοντας και το ανάλογο οικονομικό υπόδειγμα που φυσικά δεν ταίριαζε καθόλου στα υπόλοιπα κράτη-μελη, τα οποία όμως αναγκάστηκαν να το αποδεχθούν, λόγω της οικονομικής ανισσοροπίας που είχε ήδη συντελεσθεί. Η φθηνή ενέργεια που φρόντισε να προμηθεύεται η Γερμανία από τη Ρωσία, βοήθησε στην ανάπτυξη της βιομηχανίας της εις βάρος των άλλων μελών, αφού το Βερολίνο αυτή την προνομικακή σχέση με τη Μόσχα δεν τη μοιράστηκε με κανένα από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη.

Στη Διάσκεψη του Μονάχου, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έκανε λόγο για την ανάγκη κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, ενώ ο γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλντεμπεργκ, επισήμανε την ανάγκη οι ΗΠΑ να παραδώσουν στην Ουκρανία όσα τους υποσχέθηκαν. Η απόγνωση είναι εμφανής τόσο στην Ευρώπη όσο και στο ΝΑΤΟ. Πρώτον, γιατί ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, δεν μπορεί να περάσει από το Κογκρέσο επιπλέον στρατιωτική βοήθεια, αφήνοντας μόνη της την Ευρώπη να σηκώσει το βάρος της βοήθειας στην Ουκρανία. Και αυτό όχι ανέφελα, αφού η Ουγγαρία βάζει συνεχώς προσκόμματα, επικυρώνοντας με αστερίσκους όμως τα 50 δις ευρώ βοήθεια της ΕΕ στο Κίεβο. Δεύτερον, ο Ντόναλντ Τραμπ είναι πολύ πιθανό να επιστρέψει στο Λευκό Οικό. Ο ίδιος πριν λίγες ημέρες, προειδοποίησε ότι δεν θα διστάσει να προτρέψει την Ρωσία να επιτεθεί στις χώρες που δεν είναι συνεπείς στις αμυντικές τους δαπάνες, όπως ορίζει το ΝΑΤΟ. Είναι χαρακτηριστική δε, η συνέντευξη του πρώην συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ επί Τραμπ στην Κυριακάτικη Καθημερινή, Τζον Μπόλτον. Ο πολύπειρος διπλωμάτης αποκάλυψε ότι στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες το 2018, «Ο Τραμπ ήταν όσο πιο κοντά γίνεται στην αποχώρηση και τελικά δεν το έκανε. Αλλά από τότε δεν άλλαξε ποτέ τις απόψεις του».

Η μηδαμινή γεωπολιτική επιρροή της Ευρώπης φαίνεται επίσης στην ανικανότητά της να επέμβει αποτελεσματικά στο μέτωπο της Μέσης Ανατολής. Ο πόλεμος στη Γάζα έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, με τους νεκρούς Παλαιστινίους να έχουν ξεπεράσει τους 28000 και το Ισραήλ να απειλεί να εισβάλει στη Ράφα, όπου έχουν εγκλωβιστεί πάνω από ένα εκατομμύριο εκτοπισθέντες Παλαιστίνιοι. Το σχέδιο του Ισραήλ είναι ο οριστικός εκτοπισμός μεγάλου αριθμού Παλαιστινίων προς τη Χερσονήσο του Σινά. Διεθνή ΜΜΕ αναφέρουν ότι υπάρχουν διεργασίες προς αυτήν την κατεύθυνση, κάτι όμως που βρίσκει ανίθετη την Αίγυπτο που έχει και τον πρώτο λόγο στην περιοχή.

Μπροστά σε αυτήν την καταιγίδα η Ευρώπη δεν έχει να προτείνει σχεδόν τίποτα. Η πρόταση των Βρυξελλών, να δημιουργηθούν ανθρωπιστικοί διάδρομοι προκειμένου να ανακουφίσουν την Παλαιστίνη, αγνοήθηκε επιδεικτικά από τους δρώντες στην περιοχή. Είναι χαρακτηριστικό ότι κανένα ευρωπαϊκό κράτος δεν μπόρεσε να επηρεάσει είτε το Ισραήλ είτε την Παλαιστίνη. Δηλαδή, η Ευρώπη είναι απούσα, κοιτάζοντας αμήχανη να εξελίσσεται μια ανθρωπιστική τραγωδία στην αυλή της. Η αφωνία της δε, είναι τόσο εκκωφαντική που δεν τολμά για το αυτονόητο. Να καταδικάσει δηλαδή την ισραηλινή επιθετικότητα που έχει ξεπεράσει κατά πολύ την έννοια της αυτοάμυνας. Η προσφυγή στον ΟΗΕ σίγουρα δεν θα σταματούσε τους Ισραηλινούς, αλλά η Ευρώπη για πρώτη ίσως φορά θα έδειχνε ότι στην προμετωπίδα της βρίσκεται η αλληλεγγύη και ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου.

Σχετικές δημοσιεύσεις