Με τίτλο «Δικαστικό Μέγαρο Τρίπολης: Αναβάθμιση ή ιστορική υποβάθμιση» ο Τάκης Γατσόπουλος, δικηγόρος Τρίπολης, μας προώθησε ενημερωτικό σχόλιο, σχετικά με την «τελετή παρουσίασης του αναβαθμισμένου Δικαστικού Μεγάρου Τρίπολης», όπως και απάντηση του Δικηγορικού Συλλόγου Τρίπολης, σε αναφορά του, άκρως διαφωτιστική κι ενδιαφέρουσα, σχετικά με την παρέμβαση στο Δικαστικό Μέγαρο Τρίπολης.
Το έργο υλοποιήθηκε από την “Κτιριακές Υποδομές Α.Ε.” και η εκδήλωση των εγκαινίων έλαβε χώρα την Τρίτη 12/11/2024, στις 6:00 το απόγευμα, παρουσία του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστου Σταϊκούρα και του υπουργού Δικαιοσύνης, Γιώργου Φλωρίδη.
Γράφει, λοιπόν, ο κύριος Γατσόπουλος:
«Με την ευκαιρία της “τελετής” που οργανώνεται σήμερα για το “έργο”, δαπάνης 1.450.000 €, επισυνάπτω τη θέση του ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΡΙΠΟΛΗΣ – ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ ΤΟΥ – από αισθητική και οικονομική άποψη, όπως μου κοινοποιήθηκε σε απάντηση αναφοράς μου.
Ανάλογη θέση έχουν σύλλογοι, εργαζόμενοι στο Δικαστικό Μέγαρο, συλλογικότητες και πολίτες.
Σημειωτέον εξάλλου προκαταβολικά ότι για την κατασκευασθείσα πρόσβαση των ΑΜΕΑ ο ίδιος ο Πρόεδρος της Περιφερειακής Ομοσπονδίας ΑΜΕΑ Πελοποννήσου κ. Νίκος Καραλής εκδήλωσε την κάθετη αντίθεσή του ως απολύτως δυσλειτουργική.»
Η από 15 Μαΐου 2024 θέση του Δικηγορικού Συλλόγου Τρίπολης, ―την οποία κοινοποιεί προς τις Κτιριακές Υποδομές Α.Ε., την Εφορεία Αρχαιοτήτων και Νεωτέρων Μνημείων Πάτρας, τον Δήμο Τρίπολης, αλλά και στον δικηγόρο Τρίπολης, Παναγιώτη Γατσόπουλο, ο οποίος έθεσε πρώτος προβληματισμό (μέσω της εφημερίδας μας) για τη βάρβαρη παρέμβαση στο Δικαστικό Μέγαρο Τρίπολης― δείχνει επακριβώς το μέγεθος του προβλήματος. Παρ’ όλα αυτά, είτε από καθυστέρηση των αρμοδίων φορέων, είτε από έλλειψη ενδιαφέροντος από την κοινωνία των πολιτών του Δήμου Τρίπολης, «η ζημία επροξενήθη»!
Η θέση του Δικηγορικού Συλλόγου Τρίπολης για τις εργασίες στο Δικαστικό Μέγαρο
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΤΡΙΠΟΛΗΣ
ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ
ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΡΕΩΣ – ΤΡΙΠΟΛΗ – 22100
ΤΗΛ: 2710 222357 FAX: 2710 239955
Τρίπολη 15 Μαΐου 2024
Αρ. πρωτ. 726
Προς
1) Εταιρία με την επωνυμία «Κτηριακές Υποδομές ΑΕ»
2) Εφορεία Αρχαιοτήτων και Νεωτέρων Μνημείων – Πάτρα
3) Δήμο Τρίπολης
4) Δικηγόρο Τρίπολης κ. Παναγιώτη Γατσόπουλο
Δυνάμει σύμβασης εκτελείται από την «Κτιριακές Υποδομές Α.Ε.» έργο που φέρει τον τίτλο και την περιγραφή «ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ ΣΤΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ ΤΡΙΠΟΛΗΣ».
Το Δικαστικό Μέγαρο Τρίπολης έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με την υπ’ αριθμόν ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3623/54270/16-10-2001 (ΦΕΚ 1371/Β/18-10-2001).
Το Δικαστικό Μέγαρο είναι ένα ιστορικό κτίριο με ενδιαφέροντα νεοκλασικά αρχιτεκτονικά στοιχεία, περιλαμβάνεται στους καταλόγους του Υπουργείου Πολιτισμού με ιστορικά κτίρια της χώρας. Θεμελιώθηκε το 1914, όταν Υπουργός Δικαιοσύνης ήταν ο Αρκάς Νικόλαος Δημητρακόπουλος. Οι εργασίες κατασκευής διήρκησαν σχεδόν 20 έτη οπότε και το κτίριο εγκαινιάστηκε. Στο υπόγειό του διαφυλάσσονται τα χαραγμένα μηνύματα από τους μελλοθάνατους της Αντίστασης.
Βασικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής του ταυτότητας και αισθητικής του αξίας οι ενδιάμεσοι κίονες, το τριγωνικό αέτωμα, η άριστη λιθοδομή, το αίθριο, οι μαρμάρινες σκάλες, τα ψηλά ταβάνια και τα ασπρόμαυρα παλαιά δάπεδα.
Στα διατηρητέα κτίρια απαιτείται κατά κανόνα η πρότερη άδεια της αρμόδιας υπηρεσίας για οποιαδήποτε μεταβολή. Οι επεμβάσεις πάσης φύσεως επιτρέπονται μόνο με την προϋπόθεση ότι εναρμονίζονται με το χαρακτήρα του οικοδομήματος, την αρχιτεκτονική διάρθρωση και δομή του, αποβλέπουν στην απόδειξη και διατήρηση του αισθητικού και αρχιτεκτονικού του χαρακτήρα και δεν συνεπάγονται ουσιώδη αλλοίωση της μορφής του και του περιβάλλοντα χώρου του. Οι σχετικές αποφάσεις της διοικήσεως πρέπει να αιτιολογούνται ειδικά (ΣτΕ 3114/1998), άλλως είναι ακυρωτέες.
Διαπιστώσαμε μετά λύπης μας ότι οι εργασίες που πραγματοποιούνται σε εκτέλεση της ανωτέρω σύμβασης, αλλοιώνουν ουσιωδώς την αρχιτεκτονική ταυτότητα του κτιρίου κατά τρόπο, που ―αν αποπερατωθούν― είναι δυσχερές να αποκατασταθεί εκ των υστέρων και να επανέλθει στην προηγούμενη μορφή του.
Αρχικά έγινε μια κατασκευή με μπετόν και τσιμεντόλιθους πάνω στη συμμετρική εξωτερική μαρμάρινη σκάλα μοναδικής ομορφιάς και αξίας, η οποία πλαισιώνεται από δύο αγάλματα των δικαστών Τερτσέτη και Πολυζωΐδη, προκειμένου να τοποθετηθεί ράμπα ΑΜΕΑ, η οποία κατόπιν μελέτης θα μπορούσε ίσως να τοποθετηθεί στην πίσω πλευρά του κτιρίου και μάλιστα να συνδεθεί με εσωτερικό κλιμακοστάσιο, στο οποίο να τοποθετηθεί και αναβατόριο σκάλας για τις ανάγκες των ΑΜΕΑ, των οποίων τα δικαιώματα σεβόμαστε απόλυτα.
Επίσης, στο κτίριο ενεργούνται εργασίες εγκατάστασης συστήματος ψύξης – θέρμανσης, για την εκτέλεση των οποίων μεταφέρθηκαν τεράστια υλικά ψύξης – θέρμανσης και εκτελείται η μείωση του ύψους της οροφής κατά περίπου ενάμιση μέτρο με γυψοσανίδες, ώστε να τοποθετηθούν και να καλυφθούν οι αγωγοί αυτοί. Οι εργασίες αυτές είναι παραπάνω από προφανές ότι θα αλλοιώσουν ανεπανόρθωτα την αρχιτεκτονική αξία του κτιρίου, ως ψηλοτάβανου νεοκλασικού κτιρίου, τον φυσικό κλιματισμό του και μάλιστα θα αποκρύψουν το περίτεχνο κυματιστό αρχικό σχέδιο της οροφής του. Σημειωτέον ότι ουδείς έχει αιτηθεί εκ του Πρωτοδικείου τις συγκεκριμένες εργασίες, τόσο από τη Διοίκηση όσο και από το Δικηγορικό Σύλλογο Τρίπολης. Ήδη το κτίριο θερμαίνεται με κεντρική θέρμανση με καυστήρα πετρελαίου.
Το καλοκαίρι το κτίριο ψύχεται με απολύτως φυσικό τρόπο λόγω της αρχιτεκτονικής του και κυρίως της πετρόκτιστης κατασκευής του.
Επίσης, κατασκευάζεται ογκωδέστατος ανελκυστήρας 8 ατόμων με σιδηροκατασκευή, ο οποίος καλύπτει τη μεγαλύτερη επιφάνεια του αιθρίου, με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται η ταυτότητα του κτιρίου. Ολόκληρο το κτίριο είναι δομημένο γύρω από το αίθριο, ώστε κυρίως να φωτίζεται και να αποτελεί μια σύνδεση του εξωτερικού με τον εσωτερικό χώρο.
Να σημειωθεί εδώ ότι ιστορικά «το ανοικτό αίθριο είναι ένα βιοκλιματικό στοιχείο που εντάχθηκε στην αρχιτεκτονική σύνθεση πριν καν ο άνθρωπος αρχίσει να σχεδιάζει με γνώμονα το βιοκλιματικό σχεδίασμα. Η ομορφιά του βιοκλιματικού σχεδιασμού έγκειται στην αρχέγονη ανάγκη του ανθρώπου να σχεδιάζει λαμβάνοντας υπόψη τη φύση, τον ήλιο, το κλίμα με σκοπό τη λειτουργικότητα της κατοικίας του. Το αίθριο λοιπόν δεν είναι απλά ένα βιοκλιματικό στοιχείο είναι ένα αυτόνομο σύστημα που επιδρά τόσο στο περιβάλλον, όσο και στο κτήριο που το περιβάλλει. Ο αύλειος χώρος λειτουργεί ως ένας εξισορροπητικός παράγοντας του μικροκλίματος των κτηρίων που τον περιβάλλουν, μετριάζοντας τις υψηλές θερμοκρασίες και συμβάλλοντας στον αερισμό των κτηρίων και τη μείωση της υγρασίας. Παρατηρώντας την εξέλιξη του αιθρίου μέσα στην ιστορία αντιλαμβανόμαστε πως τη μεγαλύτερη γοητεία στον κτηριακό αυτόν τύπο μας την προκαλεί η ενσωμάτωση της φύσης μέσα στο κτιστό περιβάλλον ή εσωτερική αυλή εντάσσει στη σύνθεση την έννοια του «ενδιάμεσου», μιας γέφυρας, ανάμεσα στο «μέσα» και το ‘‘έξω’’.»
(Πηγή: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΡΙΑΔΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΑΦΕ).
Η σιδηροκατασκευή που έχει τοποθετηθεί «κλείνει» εντελώς το αίθριο, όπως διαφαίνεται και από φωτογραφίες που προσκομίζουμε. Όλη η «φιλοσοφία» με την οποία έχει κατασκευαστεί το κτίριο, το οποίο κατασκευάστηκε εδικά για να στεγαστεί το δικαστήριο είναι να είναι ένα ευχάριστο, καλαίσθητο κτίριο, με πρόσβαση στο φως, ψηλά ταβάνια, ευρύχωρες αίθουσες και φωτεινή οροφή. Ο χώρος των δικαστηρίων έχει ανάγκη από αυτήν τη σύνδεση με το φως και το εξωτερικό περιβάλλον.
Ήδη έχει τροποποιηθεί η νομοθεσία, ώστε να επιτυγχάνεται μεγαλύτερη εκμετάλλευση των φυσικών και «Αιματολογικών συνθηκών, τα δε κτίρια γίνονται πιο ψηλά και πιο ευρύχωρα. Στο Νέο Οικοδομικό Κανονισμό του Ν. 4067/2012 ορίζεται ότι: «βιοκλιματικός σχεδιασμός κτιρίου είναι ο κατάλληλος σχεδιασμός του κτιρίου, που αποσκοπεί στη βέλτιστη εκμετάλλευση των φυσικών και κλιματολογικών συνθηκών μέσω της χρήσης κυρίως παθητικών συστημάτων, με σκοπό να επιτυγχάνονται οι βέλτιστες εσωτερικές συνθήκες θερμικής άνεσης, ποιότητας αέρα και φυσικού φωτισμού κατά τη διάρκεια όλου του έτους με την ελάχιστη δυνατή κατανάλωση ενέργειας». Είναι, λοιπόν, επιβεβλημένο και οι παρεμβάσεις στα ιστορικά κτίρια να γίνονται στο πνεύμα της νομοθεσίας.
Τέλος, έχουν έρθει στην αντίληψή μας και άλλου τύπου παρεμβάσεις, όπως επίστρωση των παλαιών ασπρόμαυρων δαπέδων παλαιού τύπου με laminate, αντί της ανάδειξής τους, προχειρότητα στους χρωματισμούς χωρίς προεργασία σε σκονισμένους τοίχους, τρίψιμο μαρμάρων με τρόπο που έχει προκαλέσει φθορές και άλλες κακοτεχνίες, καθώς και βανδαλισμοί των συνεργείων σε έπιπλα – αντίκες του συλλόγου μας, τα οποία ανακαινίσαμε πρόσφατα και έχουν υποστεί ζημιές.
Όλα τα ανωτέρω δεν συνιστούν λεπτομέρειες, αλλά στοιχεία μιας αρχιτεκτονικής που διατηρήθηκε για αιώνες και μάλιστα αποτέλεσε μια ανθρώπινη, καλαίσθητη και λειτουργική επιλογή δόμησης, την οποία οφείλουμε να προστατεύσουμε με μεγάλη προσοχή και περίσκεψη και όχι να εξομοιώσουμε το αρχιτεκτονικό «κόσμημα» του Δικαστικού Μεγάρου Τρίπολης με ένα σύγχρονο κατασκεύασμα με ψευδοροφές και laminate. Έχουμε δεχθεί αναφορές προφορικά και γραπτώς σχετικά με τα ανωτέρω και από συναδέλφους και ιδιώτες, καθώς και από συλλόγους της πόλης της Τρίπολης, στις οποίες τα έργα χαρακτηρίζονται ως «βανδαλισμοί».
Να σημειωθεί ότι ως Δικηγορικός Σύλλογος Τρίπολης πάντα επιθυμούσαμε την αποκατάσταση των φθορών του κτιρίου, όμως κύριο μέλημά μας και ευθύνη μας τόσο απέναντι στους συναδέλφους – μέλη μας, όσο και απέναντι στην πόλη της Τρίπολης και τον πλούτο της πολιτιστικής της κληρονομιάς είναι να εξεταστεί σοβαρά και να αποφευχθεί κάθε αλλοίωση της αρχιτεκτονικής ταυτότητας και αισθητικής του Δικαστικού Μεγάρου, το οποίο αποτελεί ένα από τα ωραιότερα ιστορικά κτίρια της πόλης.
Κατόπιν των ανωτέρω διατυπώνουμε τον έντονο προβληματισμό μας για την εκτέλεση του έργου, αιτούμαστε όπως σταματήσουν οι εργασίες, ώστε κατόπιν ενδελεχούς και σοβαρού ελέγχου να επανεξεταστεί η χρησιμότητα όλων των εργασιών που περιγράφονται και αναφέρονται στην ως άνω σύμβαση και η τροποποίηση των σχεδίων και εργασιών αποκατάστασης.
Για το Διοικητικό Συμβούλιο
Του ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ
ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΡΙΠΟΛΗΣ
Ο Πρόεδρος του ΔΣΤ
Δημήτριος Κωστόγιαννης
Ο Γενικός Γραμματέας
Αναστάσιος Ψιμάρνης
