Η ολοκλήρωση του Τοπικού Προγράμματος LEADER/CLLD 2014–2020 της Αναπτυξιακής Πάρνωνα, με πάνω από 240 έργα και επενδύσεις που υπερέβησαν τα 21 εκατ. ευρώ στην Ανατολική Πελοπόννησο δείχνει ότι η περιοχή εισέρχεται σε μια νέα εποχή αυτοπεποίθησης και εξωστρέφειας. Η πρόοδος αυτή δεν βασίστηκε μόνο σε αριθμούς, αλλά κυρίως στους ανθρώπους που οραματίστηκαν, σχεδίασαν και υλοποίησαν δράσεις σε μεταποίηση, καινοτομία και πολιτισμό.
Η αναγνώριση του Πάρνωνα και του Ακρωτηρίου Μαλέα ως Αποθέματος Βιόσφαιρας της UNESCO και τα έργα νεανικής επιχειρηματικότητας επιβεβαιώνουν τη δυναμική που αναπτύχθηκε από τη βάση της κοινωνίας. Σήμερα, η περιοχή διαθέτει ισχυρή αναπτυξιακή παρακαταθήκη, οργανωμένη στρατηγική, εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό και ξεκάθαρη ταυτότητα. Θέτει έτσι τις βάσεις για ένα ολοκληρωμένο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης που συνδέει παραγωγή, καινοτομία, πολιτισμό και φυσικό περιβάλλον. Το LEADER δεν ήταν απλώς πρόγραμμα, αλλά συλλογική απόδειξη προόδου.
Η Συνέντευξη Τύπου για την ολοκλήρωση του Τοπικού Προγράμματος LEADER/CLLD 2014–2020 της ΟΤΔ Πάρνωνα πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 7 Νοεμβρίου 2025 στο ιστορικό «Μεγάλο Καφενείο» της Τρίπολης, σηματοδοτώντας το τέλος μιας πολυετούς και εξαιρετικά επιτυχημένης αναπτυξιακής προσπάθειας για την Ανατολική Πελοπόννησο, σύμφωνα με τους επιτελείς του. Η Αναπτυξιακή Πάρνωνα Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α., ως φορέας σχεδιασμού και υλοποίησης του προγράμματος, παρουσίασε τα συνολικά αποτελέσματα, τις ιστορίες ωφελούμενων και τις νέες προοπτικές που ανοίγονται στη νέα προγραμματική περίοδο 2023–2027. Στη Συνέντευξη Τύπου απηύθυναν χαιρετισμό ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου, Δημ. Πτωχός, ο αναπληρωτής περιφερειάρχη, Χρ. Λαμπρόπουλος, ο πρόεδρος της Επιτροπής Διαχείρισης του Τοπικού Προγράμματος Σπ. Φλώρος, ο διευθύνων σύμβουλος της Αναπτυξιακής Πάρνωνα, Μαρίνης Μπερέτσος, καθώς και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Meltzazz και Malvasia Festival, Σωτ.Μπόλης. Τον συντονισμό είχαν οι Σόφη Μουτάφη και Χρ. Χρυσανθόπουλος, υπεύθυνοι της καμπάνιας επικοινωνίας.
Οι ομιλητές ανέδειξαν τον ρόλο του LEADER/CLLD ως θεμελιώδους εργαλείου ανάπτυξης που βασίζεται στη συμμετοχή των ίδιων των τοπικών κοινωνιών. Το πρόγραμμα ενίσχυσε την επιχειρηματικότητα, την απασχόληση, τις υποδομές, τον πολιτισμό και τις ευκαιρίες συνεργασίας σε ολόκληρη την Ανατολική Πελοπόννησο, κινητοποιώντας δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις και δημιουργώντας ένα συνεκτικό αναπτυξιακό αφήγημα.
Κορυφαία στιγμή της περιόδου αποτέλεσε η διεθνής αναγνώριση του Όρους Πάρνωνα και του Ακρωτηρίου Μαλέα ως Αποθέματος Βιόσφαιρας της UNESCO τον Σεπτέμβριο του 2025 – μια διάκριση που ενισχύει την προστασία της φύσης, αναβαθμίζει την εικόνα της περιοχής διεθνώς και δημιουργεί νέες ευκαιρίες στον τουρισμό και στην τοπική παραγωγή.
Για πρώτη φορά εφαρμόστηκε στην περιοχή και το πρόγραμμα «Αλιεία και Θάλασσα», το οποίο υποστήριξε αλιευτικές και παράκτιες κοινότητες, εισάγοντας νέα εργαλεία, συνεργασίες και οικοτουριστικές δράσεις που συνδέουν την αλιευτική παράδοση με τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στον πολιτισμό. Μέσα από αποκαταστάσεις μνημείων, δημιουργία μουσείων, παραγωγή εκδόσεων και ντοκιμαντέρ, ενισχύθηκε η πολιτιστική ταυτότητα της Ανατολικής Πελοποννήσου. Ξεχωριστή θέση κατέχει η ανάδειξη του οίνου Malvazia, που συνδέει την οινική κληρονομιά της Μονεμβασίας με τη σύγχρονη εξωστρέφεια.
Η καινοτομία αποτέλεσε διακριτό πυλώνα: συνεργασίες με άλλες περιοχές της Ελλάδας και του εξωτερικού δημιούργησαν θεματικά δίκτυα γαστρονομίας, τοπικών προϊόντων και ειδικών μορφών τουρισμού. Σχέδια συνεργασίας όπως το «Γεύσεις Ελλήνων Εκλεκτές», το «Malvasia Myth», οι «Διαδρομές Τυριού Πελοποννήσου» και οι «Δρόμοι Κρασιού» ενίσχυσαν τη διασύνδεση παραγωγών και φορέων, δίνοντας νέα ταυτότητα στην περιοχή.
Ιδιαίτερα θετική ήταν η παρουσία νέων επιστημόνων στο πρόγραμμα. Υλοποιήθηκαν 13 επενδυτικά σχέδια που αφορούσαν νέους πτυχιούχους – από γυμναστήρια και βρεφονηπιακούς σταθμούς έως εδαφολογικά εργαστήρια, ιατρικά και οδοντιατρικά ιατρεία. Οι παρεμβάσεις αυτές συνέβαλαν στη συγκράτηση του ανθρώπινου δυναμικού, στην υποστήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας και στη μείωση του δημογραφικού ελλείμματος.
Συνολικά, υλοποιήθηκαν πάνω από 240 έργα, με δημόσια δαπάνη άνω των 21,45 εκατ. ευρώ. Η Αναπτυξιακή Πάρνωνα πέτυχε να διπλασιάσει τους πόρους σε σχέση με την αρχική κατανομή των 11,7 εκατ. ευρώ, ανταποκρινόμενη στο υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον και εξασφαλίζοντας επιπλέον χρηματοδοτήσεις από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Η Εταιρεία στελέχωσε έναν ισχυρό επιστημονικό πυρήνα 22 ειδικών (πολλοί νέοι επιστήμονες), επενδύοντας συστηματικά στην εκπαίδευσή τους. Με εργαστήρια, σεμινάρια και ευρωπαϊκές δράσεις, η ομάδα ενίσχυσε την αποδοτικότητα και την ικανότητα σχεδιασμού ολοκληρωμένων αναπτυξιακών παρεμβάσεων. Η λειτουργία Παραρτήματος στην Τρίπολη από το 2018 ενδυνάμωσε ακόμη περισσότερο τον επιχειρησιακό βραχίονα της Εταιρείας.
Στον τομέα της μεταποίησης αγροτικών προϊόντων υλοποιήθηκαν 26 επενδυτικά σχέδια που ενίσχυσαν σύγχρονο εξοπλισμό, ενεργειακή αναβάθμιση, νέες γραμμές παραγωγής και συστήματα πιστοποίησης. Τοπικά προϊόντα όπως το ελαιόλαδο, οι ελιές, τα εσπεριδοειδή, το κρασί και το μέλι απέκτησαν μεγαλύτερη ποιοτική αξία, αυξάνοντας τη δυνατότητα εξαγωγών και ενισχύοντας τον αγροδιατροφικό τομέα.
Το πρόγραμμα σημείωσε υψηλές επιδόσεις απορρόφησης πόρων –από την 1η έως την 3η θέση πανελλαδικά– ακόμη και κατά τη διάρκεια της μετατροπής της Πάρνωνας σε Αναπτυξιακό Οργανισμό. Συνολικά, το LEADER/ CLLD της Αναπτυξιακής Πάρνωνα αποτέλεσε ένα από τα πιο επιτυχημένα παραδείγματα εφαρμογής της «εκ των κάτω» αναπτυξιακής προσέγγισης στην Ελλάδα.
Η επιτυχής ολοκλήρωση του προγράμματος αποτελεί σταθμό στη 30ετή διαδρομή της Αναπτυξιακής Πάρνωνα, η οποία συνεχίζει να λειτουργεί ως πυλώνας για την ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών, την προώθηση της καινοτομίας, την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς και τη δημιουργία νέων ευκαιριών ανάπτυξης. Η Ανατολική Πελοπόννησος εισέρχεται στη νέα εποχή με ισχυρή αναπτυξιακή βάση, αναγνωρισμένη διεθνώς φυσική κληρονομιά, δυναμικές επιχειρήσεις, νέους επιστήμονες και μια κοινωνία που συνεργάζεται, σχεδιάζει και δημιουργεί.
Το LEADER/CLLD 2014–2020 αποδεικνύει ότι όταν οι τοπικές κοινωνίες έχουν φωνή και υποστήριξη, μπορούν να μεταμορφώσουν τον τόπο τους και να χτίσουν ένα μέλλον βιώσιμο, δημιουργικό και εξωστρεφές.
