- Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΟΥΛΙΩΝΗ
Ακόμη πιο ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει η ρωσοουκρανική σύγκρουση μετά και την άσκηση που σχεδιάζει να πραγματοποιήσει το ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, κινητοποιώντας 90.000 στρατιώτες. Ο «Ακλόνητος Υπερασπιτής», όπως είναι η επίσημη ονομασία της άσκησης, έχει ως κύριο σενάριο την αντιμετώπιση ρωσικής επίθεσης σε έδαφος συμμάχου του ΝΑΤΟ. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο ενεργοποιείται το άρθρο 5, το οποίο προβλέπει ότι εάν ένας σύμμαχος του ΝΑΤΟ πέσει θύμα στρατιωτικής επίθεσης, τότε όλα τα μέλη της συμμαχίας στο πλαίσιο της συλλογικής άμυνας προστρέχουν να το βοηθήσουν με κάθε μέσο.
Η ανακοίνωση της συμμαχίας επισημαίνει ότι η άσκηση ξεκινάει την επόμενη εβδομάδα και θα διαρκέσει μέχρι τα τέλη Μαΐου, θέλοντας να δοκιμάσει τις αντοχές των νατοϊκών δυνάμεων να εμπλακούν σε μια σύγκρουση με έναν ισχυρό αντίπαλο όπως η Ρωσία. Η αντίληψη πλέον στο ΝΑΤΟ είναι ότι η Ρωσία έχει τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει σε ένα πολύμηνο πόλεμο, καταδεικνύοντας αξιοθαύμαστη ικανότητα να κινητοποιήσει τεράστιους αριθμούς ανθρώπων και υλικών. Παράλληλα δε, η κινητοποίηση όλου του ρωσικού κρατικού μηχανισμού επιτρέπει τη γρήγορη αντικατάσταση των απωλειών, τόσο σε υλικό, όσο και σε στρατιώτες, ενώ αυτό που έχει προκαλέσει ιδιαίτερη εντύπωση στους δυτικούς είναι οι μεγάλες αντοχές της ρωσικής κοινωνίας.
Δεν είναι τυχαία η χρονική στιγμή που ξεκινάει η νατοϊκή άσκηση. Αν και είχε διαρρεύσει από πέρυσι η επιθυμία της συμμαχίας για μια μεγάλη άσκηση στην Ευρώπη, η αποτυχία της ουκρανικής αντεπίθεσης με ορατό το ενδεχόμενο οι ρωσικές δυνάμεις να πάρουν την πρωτοβουλία των κινήσεων στο πεδίο της μάχης, εξανάγκασαν τη συμμαχία να επισπεύσει τη στρατιωτική κινητοποίηση των μελών της. Με στρατιωτικές μονάδες από 31 χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, καθώς και τη Σουηδία, οι δυτικοί θα δοκιμάσουν την ικανότητα των στρατευμάτων τους να αντιμετωπίσουν μια κεραυνοβόλα επίθεση των Ρώσων. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Αμερικανού Στρατηγού Κρίστοφερ Κάβολι, Ανώτατου Συμμαχικού Διοικητή του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη: «Η Συμμαχία θα επιδείξει την ικανότητά της να ενισχύσει τον ευρωατλαντικό χώρο με μια διατλαντική κίνηση δυνάμεων από τη Βόρεια Αμερική».
Η στρατιωτική κινητοποίηση του ΝΑΤΟ δεν είναι τίποτε παραπάνω από μια ψυχολογική τόνωση της Ουκρανίας, η οποία μετά την αποτυχήμενη αντεπίθεση φαίνεται να χάνει οριστικά τα εδάφη της στα ανατολικά. Μάταια ο Ουκρανός πρόεδρος εκλιπαρεί για στρατιωτική βοήθεια από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο Μπάιντεν είναι σε αποδρομή και έχοντας μπροστά του προεκλογική περίοδο με πιθανό αντίπαλο τον Τραμπ, δεν μπορεί να πείσει το Κογκρέσο να εγκρίνει βοήθεια στο Κίεβο. Άλλωστε ο Τραμπ είχε δηλώσει προ μηνών ότι εάν εκλεγεί πρόεδρος, θα τερματίσει τον πόλεμο σε μία ημέρα και εάν είχε κερδίσει τις εκλογές το 2020, δεν θα επέτρεπε καν να ξεκινήσει η ρωσική εισβολή. Είναι γνωστή η εκτίμηση που τρέφει για τον Πούτιν και με κάθε ευκαιρία την επιβεβαιώνει δημόσια.
Από την άλλη μεριά, η Ευρώπη έχοντας πληγεί από τον υψηλό πληθωρισμό, την ακρίβεια και την ενεργειακή ανασφάλεια μετά τις κυρώσεις στη Ρωσία, δεν φαίνεται να έχει την απαραίτητη γεωπολιτική δυναμική για να επηρεάσει τις εξελίξεις στον ρωσοουκρανικό πόλεμο. Στο εσωτερικό της Ε.Ε. υπάρχει μεγάλος σκεπτικισμός εάν πρέπει να συνεχιστεί η στρατιωτική και οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία, κυρίως γιατί αυτή έχει υπαγορευθεί από τις ΗΠΑ. Η Ουάσιγκτον θέλει η Ευρώπη να πάρει τη θέση της όσον αφορά την παροχή βοήθειας στο Κίεβο, μέχρι να μάθουμε τον νέο ένοικο του Λευκού Οίκου στις επερχόμενες εκλογές τον Νοέμβρη του 2024.
Η κατάσταση είναι κρίσιμη με τα πολεμικά μέτωπα να ανοίγουν το ένα μετά το άλλο. Η άποψη της στήλης είναι ότι τη φετινή χρονιά θα δούμε να επιδεινώνεται η κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια, τόσο στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη όσο και στα σύνορα Κοσόβου-Σερβίας. Η άρον άρον προσχώρηση της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, εγκαταλείποντας το δόγμα της ουδετερότητας που είχαν υιοθετήσει τα τελευταία 50 χρόνια, καταδεικνύει ότι η ένταση αυξάνεται κατακόρυφα μεταξύ ΝΑΤΟ-Ρωσίας με απρόβλεπτες συνέπειες για την παγκόσμια ειρήνη.
