- Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΟΥΛΙΩΝΗ
Αυτό το ερώτημα απασχολεί κυρίως τις ηγεσίες των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με τους αγρότες στους δρόμους να διεκδικούν μια καλύτερη Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), στήριξη στο εισόδημά τους και να σταματήσει επιτέλους η ΕΕ να είναι δέσμια του άκρατου οικονομισμού της, που επιβάλλει την εισαγωγή από τρίτες χώρες αγροτικά προϊόντα πλήτοντας την ευημερία των Ευρωπαίων αγροτών. Η δε απαγόρευση της επιδότησης φυτοφαρμάκων με πρόσχημα να πετύχει η Ευρώπη τον στόχο για μηδενικούς ρύπους έως το 2050, είναι τουλάχιστον φαιδρή.
Η αμηχανία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να ορίσουν το διακύβευμα των ευρωεκλογών είναι εμφανής και βοηθά στην ανάπτυξη φυγόκεντρων τάσεων. Αυτή η αμηχανία οφείλεται στην αδυναμία των πολιτικών ελίτ να δώσουν απαντήσεις στα αμείλικτα ερωτήματα που θέτουν οι πολίτες, μαστιζόμενοι από την οικονομική κρίση που έχει ενσκύψει τα τελευταία τρία χρόνια, λόγω του ρωσοουκρανικού πολέμου και όχι μόνο. Η πανδημία του Covid-19 παρέλυσε την εφοδιαστική αλυσίδα, αποδεικνύοντας ότι εύκολα οι παγκόσμιες υπερδομές μπορούν να υποστούν πλήγμα με άμεσες συνέπειες στις συνθήκες διαβίωσης των πολιτών. Ο οικονομικός «εθνικισμός» αίφνης αναδύθηκε στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα κράτη-μέλη επέβαλαν αυστηρούς ελέγχους στα τελωνεία, απαγορεύοντας την εξαγωγή κρίσιμου υγειονομικού υλικού. Ο καθένας για τον εαυτό του δηλαδή και η «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη» πήγε περίπατο.
Η προηγούμενη χρηματοπιστωτική κρίση που ταλάνισε την Ευρώπη και ειδικά η κρίση χρέους των χωρών του νότου που ξέσπασε το 2010, απέδειξε ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί δεν κατάφεραν να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να προστατεύσουν τις αδύναμες οικονομικά χώρες. Αντίθετα τις τιμώρησαν με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την Ελλάδα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα του Μάριο Ντράγκι έκανε «whatever it takes», έκανε δηλαδή ό,τι χρειαζόταν για να μην καταρρεύσει το ευρώ, αλλά το έκανε εις βάρος της ευημερίας των Ευρωπαίων πολιτών. Τα μνημόνια που εφαρμόστηκαν στην Πορτογαλία, την Ιρλανδία, αλλά κυρίως στην Ελλάδα κλόνισαν την εμπιστοσύνη των πολιτών στους πολυμερείς θεσμούς συνεργασίας. Και πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, όταν στα πρωτοσέλιδα του ευρωπαϊκού τύπου κυριαρχούσαν τα σκληρά μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα, εξαθλιώνοντας την ελληνική κοινωνία, ενταφιάζοντας οριστικά το όραμα της «αλληλεγγύης» των λαών.
Έτσι λοιπόν στις 9 Ιουνίου η Ευρώπη, το άλλοτε προπύργιο της ανοικτής κοινωνίας και της φιλελεύθερης δημοκρατίας, θα γευτεί τους «καρπούς» του νεοφιλελευθερισμού της. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αποτυχία του πολιτικού κατεστημένου να αντιμετωπίσει τις στρεβλώσεις μιας ανεξέλεγκτης παγκοσμιοποίησης και των αδικιών και ανισοτήτων που αυτές γέννησαν, κυρίως στο εσωτερικό των κρατών αυτών.
