«Ευχαριστούμε, αλλά δεν θα πάρουμε!» Αυτή ήταν η κατακλείδα της συζήτησης στην παρουσίαση των προγραμμάτων ΕΣΠΑ που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 29 Ιανουαρίου 2024, το απόγευμα, στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Μεγαλόπολης, με πρωτοβουλία του Δήμου σε συνεργασία με τον Εμπορικό Σύλλογο Μεγαλόπολης.
Η νεοεκλεγείσα Δημοτική Αρχή Μεγαλόπολης, οι παραγωγικοί φορείς του λεκανοπεδίου, αλλά και οι επαγγελματίες κάθε κλάδου που παρακολούθησαν τη χθεσινή παρουσίαση των νέων προγραμμάτων ΕΣΠΑ στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Μεγαλόπολης, από ομάδα ειδικών συμβούλων, αποδοκίμασαν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο, τόσο τα στενά περιθώρια του χρόνου υλοποίησης αυτών, κυρίαρχα όμως, τις αυστηρές πρόνοιες που περιλαμβάνονται στο πλαίσιο υλοποίησης, αποκαλύπτοντας ξεκάθαρα πως η φιλοσοφία των προγραμμάτων αυτών δεν διαφοροποιείται σε τίποτε από όλα τ’ αλλά κοινά προγράμματα ΕΣΠΑ. Έτσι, παρά το υψηλό ποσοστό επιδότησης που προβλέπεται (70% του συνολικού προϋπολογισμού της επένδυσης), είναι αδύνατη η υλοποίηση αυτών, όπως άλλωστε, και των κοινών προγραμμάτων ΕΣΠΑ, με μικρότερο ποσοστό επιδότησης (55 έως 60%), καθώς απαιτούν και αυτά σημαντικούς ίδιους πόρους, που καμία επιχείρηση από τις υφιστάμενες δεν διαθέτει!
Την παρουσίαση των προγραμμάτων έκανε η κα Γεωργία Δημοπούλου, ειδική σύμβουλος ΕΣΠΑ, αξιολογήτρια προγραμμάτων και ο Ηλίας Φίλανδρος, σύμβουλος επιχειρήσεων – προγράμματα ΕΣΠΑ, ενώ τη συζήτηση συντόνισε ο Κώστας Φίλανδρος, οικονομολόγος, τ. εκδότης εφ. «Νέα της Μεγαλοπόλεως».
Ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Μεγαλόπολης, Κώστας Μιχόπουλος, επιχειρηματίας και ο ίδιος, αμφισβήτησε ευθέως τη δυνατότητα αξιοποίησης αυτών των προγραμμάτων από τους τοπικούς επαγγελματίες και ύστερα από πληθώρα τοποθετήσεων συμπολιτών του, κατέληξε στην άποψη πως πρέπει ν’ αναζητηθεί ένα νέο στρατηγικό σχέδιο που θα υπακούει στις ανάγκες της περιοχής και στις δυνατότητες των επαγγελματιών του λεκανοπεδίου. Προς τούτο, στο προσεχές (πρώτο) Δημοτικό Συμβούλιο θα θέσει το θέμα και θα επιδιώξει συναινέσεις, ώστε να ληφθούν αποφάσεις.
Όσο για το συγκεκριμένο Πρόγραμμα (απολιγνιτοποίησης) προέρχεται από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από Εθνική Συμμετοχή. Πρόκειται για χρηματοδοτικό μέσο στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, το οποίο αποσκοπεί στην πολιτική στήριξης σε εδάφη που αντιμετωπίζουν σοβαρές κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις, λόγω της μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα.
Ο συνολικός προϋπολογισμός και για τις δύο περιφέρειες είναι 30.000.000 ευρώ και για τους δήμους Οιχαλίας, Γορτυνίας και Τρίπολης συνολικά το ποσό που έχει δεσμευτεί είναι 4, 5 εκατομμύρια ευρώ και για το Δήμο Μεγαλόπολης 4,5 εκατομμύρια ευρώ, επίσης.
Υπάρχει δυνατότητα η Διαχειριστική Επιτροπή του Προγράμματος να προβεί σε ανακατανομή των πόρων αυτών, τόσο σε επίπεδο περιφερειών, όσο και σε επίπεδο δήμων, εφόσον, μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής και την περάτωση της διαδικασίας αξιολόγησης προκύψουν αδιάθετοι πόροι σε κάποιο δήμο ή σε κάποια περιφέρεια.
Οι δικαιούχοι και οι βασικές προϋποθέσεις συμμετοχής στο Πρόγραμμα, κατ’ αρχάς, να πούμε ότι είναι επιλέξιμες όλες οι μορφές επιχειρήσεων, πλην ελαχίστων περιπτώσεων. Απαραίτητη προϋπόθεση να υπάρχει άδεια λειτουργίας για την επιχείρηση που θα υποβάλει πρόταση. Να διαθέτει τον ΚΑΔ (Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας) του επενδυτικού σχεδίου, πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, όπως προβλέπεται στο Πρόγραμμα. Να προσκομίσει αποδεικτικά διαθεσιμότητας κεφαλαίων σ’ ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της τάξης του 100%.
Πρώτο μεγάλο πρόβλημα που εντοπίζεται στα Προγράμματα αυτά είναι να υλοποιήσουν δαπάνες έως 30% που συνδέονται με τις υποκατηγορίες Προστασία του Περιβάλλοντος και Εξοικονόμηση Ενέργειας. Να συγκεντρώσουν κατ’ ελάχιστο συνολική βαθμολογία 65 βαθμών στην αυτοαξιολόγηση που θα κάνουν.
Αυτοαξιολόγηση και συγκέντρωση ελάχιστης βαθμολογίας 65 βαθμών. Να δεσμευθούν ότι θα προχωρήσουν την αύξηση της απασχόλησης κατά τη διάρκεια υλοποίησης της επένδυσης, η οποία εφόσον διατηρηθεί για ένα έτος, θα προσαυξήσει τις ετήσιες μονάδες εργασίας κατά, τουλάχιστον, μία μονάδα (απασχόληση ενός ατόμου για δώδεκα μήνες, με οκτάωρη εργασία), σε σχέση με την απασχόληση του 2023.
Επιλέξιμοι τομείς δραστηριότητας είναι σχεδόν όλοι οι κλάδοι της οικονομίας, λίγοι εξαιρούνται. Αποκλείονται κυρίως επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον πρωτογενή τομέα.
Ο επιλέξιμος Προϋπολογισμός της Πρότασης είναι από 20.000 έως 100.000 ευρώ. Είναι δεκτή και πρόταση με μεγαλύτερο ύψος επένδυσης, αλλά υποχρεωτικά η χρηματοδότηση για το επιπλέον ποσό θα γίνει με ιδιωτική συμμετοχή. Το ποσοστό επιδότησης είναι 70% επί του Προϋπολογισμού του σχεδίου.
Η ιδιωτική συμμετοχή μπορεί να καλυφθεί είτε με ίδιους πόρους, είτε με τραπεζικό δανεισμό, είτε με συνδυασμό και των δύο. Επιλέξιμες είναι οι δαπάνες που υλοποιούνται από 18/1 του 2024 (ημερομηνία δημοσίευσης της Πρόσκλησης) μέχρι και 12 μήνες από την ημερομηνία έκδοσης της Απόφασης έγκρισης αποτελεσμάτων ένταξης.
Βάσει των όρων του Προγράμματος, η έναρξη ημερομηνίας υποβολής αιτήσεων είναι από τις 8 Φεβρουαρίου έως 8 Απριλίου, οπότε, εφόσον δεν πάρει κάποια παράταση το Πρόγραμμα, μετά τις 8 Απριλίου 2 – 3 μήνες η διαδικασία αξιολόγησης. Πολύ χονδρικά να υπολογίσουμε ότι μέχρι τα μέσα του 2025 να είναι η δυνατότητα υλοποίησης του σχεδίου.
Κατηγορίες δαπανών:
Υποχρεωτική η υλοποίηση δαπανών για την προστασία του περιβάλλοντος και την εξοικονόμηση ενέργειας σε ποσοστό, τουλάχιστον έως 30% του επιχορηγούμενου προϋπολογισμού, σε κάποιες συγκεκριμένες κατηγορίες δαπανών.
Πρόκειται για τις κατηγορίες δαπανών που αφορούν εξοπλισμό για την προστασία του περιβάλλοντος και εξοικονόμησης ενέργειας, εξοπλισμό κυκλικής οικονομίας, εξοπλισμό για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών και συστημάτων αποθήκευσης, για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και κάλυψης ίδιων αναγκών, η προμήθεια ηλεκτρικών μεταφορικών μέσων 50.000 ευρώ κ.λπ.