To Πολυτεχνείο του μύθου και της ιστορίας

Του ΓΙΑΝΝΗ ΜΗΤΡΑΚΟΥ, Δασκάλου

Αποτελεί αναντίρρητο γεγονός πως, όσο απομακρυνόμαστε από τα ιστορικά γεγονότα, τόσο περισσότερο αυξάνεται η πιθανότητα για την αντικειμενική τους εξέταση και καταγραφή, ώστε αυτά να απαλλαγούν από τις ενδεχόμενες σκόπιμες ή μη παραποιήσεις, αλλοιώσεις και κατευθυνόμενες ερμηνείες. Γι’ αυτό και η επιστημονική επιταγή προς τους ιστορικούς ερευνητές είναι η συγγραφή της ιστορίας «εν ευθέτω χρόνω»!
Πολλές φορές, εξάλλου, τα ιστορικά γεγονότα αποκτούν μια περιρρέουσα μυθολογία, ευθύς εξαρχής, κι αυτό συνιστά τροχοπέδη για τους κάθε είδους ερευνητές, αφού με το πέρασμα του χρόνου η αλήθεια και το ψέμα γίνονται ένα κι εμπεδώνονται στη συλλογική συνείδηση με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι πολύ δύσκολο να ξεχωριστούν, ιδίως όταν σε αυτά εμφιλοχωρούν και κομματικές σκοπιμότητες. Η Ιστορία μας, δυστυχώς, είναι γεμάτη από τέτοιες περιπτώσεις, οι οποίες προκαλούν σκάνδαλο, όταν κάποτε αποκαλυφθούν. Να θυμηθούμε, ενδεικτικά, μερικές απ’ αυτές: 1) Το όνομα και η ιστορία της Σπάρτης «σκέπασαν» τους επτακόσιους Θεσπιείς, οι οποίοι πολέμησαν ηρωικά στο πλευρό των τριακοσίων του Λεωνίδα κι έπεσαν μέχρις ενός. 2) Ως προδοσία εξακολουθεί να θεωρείται από πολλούς η απέλπιδα προσπάθεια του εθνομάρτυρα Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄ να διασώσει, μέσω του «αφορισμού» του Αλέξανδρου Υψηλάντη, τη Ρωμιοσύνη της Κωνσταντινούπολης. 3) Η αποκρουστική για τα δημοκρατικά αισθήματα του ελληνικού λαού ιδιότητα του δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά δεν επιτρέπει στη συλλογική συνείδηση την αναγνώριση των γνησίων πατριωτικών αισθημάτων του και τη διατύπωση, από μέρους του, του ηρωικού «ΟΧΙ», προς τον Ιταλό πρεσβευτή Γκράτσι, εκείνο το αξέχαστο πρωινό της 28ης Οκτωβρίου 1940, το οποίο εξέφρασε το σύνολο των Ελλήνων.
Κάτι ανάλογο έχει συμβεί και με την εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβρη του 1973. Μετά από έξι χρόνια τυραννίας του ελληνικού λαού από τη χούντα των συνταγματαρχών, όταν «όλα τα σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά», οι φοιτητές της Αθήνας κι όχι μόνο, βρήκαν το θάρρος και τη δύναμη να ορθώσουν το ανάστημά τους απέναντι στους τυράννους και να απαιτήσουν: Δημοκρατία-Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία!
Το στρατιωτικό καθεστώς, που προσπαθούσε, με τη συνεργασία ελάχιστων πολιτικών προσώπων, να «εξωραϊστεί» και να παρουσιαστεί ως «δημοκρατικό και φιλελεύθερο», επιδιώκοντας να «σπάσει» τη διεθνή απομόνωσή του και να επιμηκύνει το βίο του στην εξουσία, δεν άντεξε αυτή τη νεανική διαμαρτυρία και κατέφυγε στην ωμή βία και τη χρήση των όπλων, για να καταστείλει την εξέγερση των Ελεύθερων Πολιορκημένων.
Η ιστορία της τριήμερης κινητοποίησης των νέων εκείνης της εποχής είναι γνωστή. Όπως είναι γνωστό το ηρωικό κι ελεύθερο φρόνημά τους, η πίστη τους στα δημοκρατικά ιδεώδη και η επιθυμία τους για μια ουσιαστική πολιτική και κοινωνική αλλαγή στη χώρα μας. Από εκεί και πέρα, όμως, υπάρχουν κάποια σημεία τα οποία οι κομματικές σκοπιμότητες και η δημοσιογραφική αμετροέπεια τα επέβαλαν ως αληθινά γεγονότα, ενώ «πόρρω απέχουν της αληθείας»!
Κατ’ αρχάς καλλιεργείται η αίσθηση πως το Πολυτεχνείο ήταν αποτέλεσμα της οργανωμένης αντίστασης και πάλης των αριστερών κομματικών νεολαιών, ενώ στην πραγματικότητα ήταν μια αυθόρμητη αποκοτιά των ανένταχτων κι εν πολλοίς αναρχοαυτόνομων φοιτητών, την οποία τα αριστερά κόμματα την είδαν με πολλές επιφυλάξεις και ενστάσεις. Μόνο όταν διαπίστωσαν τη μεγάλη αντιδικτατορική δυναμική εκείνης της πρωτοβουλίας μπήκαν στο «παιχνίδι», για να το ελέγξουν και να το κατευθύνουν, όπως κι έγινε.
Υπάρχει, ακόμα, η εντύπωση πως εκείνες τις ημέρες έγινε παλλαϊκός ξεσηκωμός κατά της χούντας κι ότι όλοι οι Αθηναίοι είχαν βγει στους δρόμους για να αγωνιστούν στο πλευρό των φοιτητών, των μαθητών και των εργαζόμενων νέων. Μακάρι να ήταν έτσι! Η χούντα θα είχε πέσει και αμέσως θα είχε αποκατασταθεί η Δημοκρατία, χωρίς να ακολουθήσουν οι οδυνηρές εθνικές περιπέτειες στην Κύπρο. Η αλήθεια είναι πως η πλειονότητα των μικροαστών Αθηναίων κλείστηκε στο σπίτι της κι αφουγκραζόταν από μακριά την αγωνία των εξεγερμένων νέων!
Ένας άλλος μύθος αφορά τη σύνθεση των εξεγερμένων του Πολυτεχνείου. Παρουσιάζονται ως μέλη των αριστερών κομματικών νεολαιών κι αποσιωπάται πως υπήρχε ένας δημοκρατικός πλουραλισμός με την παρουσία νέων που ανήκαν ιδεολογικοπολιτικά από την λεγόμενη άκρα αριστερά έως το λεγόμενο συντηρητικό χώρο. Ελάχιστοι γνωρίζουν πως μία από τις χαρακτηριστικές φωτογραφίες εκείνης της περιόδου, που εικονίζει μια ομάδα νέων με το πανό «Ουαί Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριτές», είναι μια φωτογραφία που παρουσιάζει νεολαίους του κινήματος της Χριστιανικής Δημοκρατίας του αείμνηστου χριστιανού αγωνιστή και δημοκράτη Νίκου Ψαρουδάκη!
Υπήρξαν νεκροί στο χώρο του Πολυτεχνείου; Όλες οι έγκυρες μαρτυρίες λένε πως όχι! Παρά τη βιαία καταστολή, που επέλεξε ως «λύση» ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος, η αλήθεια είναι πως στο χώρο του Πολυτεχνείου δεν υπήρξαν νεκροί! Η μελέτη του καταλόγου νεκρών που έκανε μετά από έρευνα και αυστηρή καταγραφή ο αείμνηστος εισαγγελέας Δημήτριος Τσεβάς, αποδεικνύει πως οι 18 βεβαιωμένοι επώνυμοι νεκροί έπεσαν στην περιοχή πέριξ του Πολυτεχνείου και σε άλλα σημεία της πόλης των Αθηνών.
Κι εδώ ερχόμαστε στο πλέον αμφιλεγόμενο στοιχείο για την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Η εισαγγελική έρευνα που έγινε μετά από εντολή του Κωνσταντίνου Καραμανλή, Πρωθυπουργού της πρώτης μεταπολιτευτικής κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, κατέγραψε όπως αναφέραμε και πριν 18 βεβαιωμένους επώνυμους νεκρούς. Τον κατάλογο του Εισαγγελέα Δημήτρη Τσεβά η τότε ΕΦΕΕ και τα αριστερα κόμματα δεν τον αναγνώρισαν ποτέ! Ο καθένας έδινε κι από έναν δικό του κατάλογο, πολλές φορές μόνο με τα επώνυμα των δήθεν νεκρών, με συνέπεια να επικρατεί σύγχυση και να μην έχει αποκρυσταλλωθεί ένα κοινό σταθερό νούμερο. Κάποτε κάποιοι έφτασαν στο σημείο να προσθέσουν στους νεκρούς του Πολυτεχνείου και τα θύματα της αστυνομικής βίας των μετέπειτα μαχητικών εορτασμών!
Οι περισσότεροι ιστορικοί ερευνητές δέχονται ως γνήσιο και αξιόπιστο τον κατάλογο του Εισαγγελέα Δημήτρη Τσεβά και αμφισβητούν τους υπόλοιπους καταλόγους, οι οποίοι για λόγους ξένους προς την Ιστορία, επιδιώκουν να «ανεβάσουν» τον αριθμό των θυμάτων του Πολυτεχνείου, αδιαφορώντας για το κακό που κάνουν στην αλήθεια της ηρωικής εξέγερσης του 1973.
Το Πολυτεχνείο, αναμφισβήτητα, αποτελεί μια κορυφαία στιγμή στην Ιστορία του τόπου μας. Το ενωτικό του πνεύμα και οι στόχοι του αγκαλιάζουν το δημοκρατικό λαό μας και όσο αυτοί οι στόχοι και τα ιδανικά του παραμένουν ανεκπλήρωτοι και απραγματοποίητοι, τόσο γίνονται παλλαϊκά αιτήματα για τους σημερινούς αγώνες. Κι αν κάποιοι επώνυμοι από τη γενιά του Πολυτεχνείου εξαργύρωσαν την παρουσία τους με καρέκλες και θέσεις εξουσίας, οδηγώντας την πατρίδα μας στην χρεοκοπία, υπάρχουν κι εκείνοι οι αφανείς που μετά τα γεγονότα πέρασαν στο περιθώριο της ανωνυμίας, προτιμώντας να στοιχίζονται δίπλα στον εργαζόμενο λαό, απαιτώντας από τις μνημονιακές δυνάμεις «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία»!
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΗΤΡΑΚΟΣ

Σχετικές δημοσιεύσεις