- Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΟΥΛΙΩΝΗ
Τάραξε τα νερά της Συμμαχίας ο Ντόναλντ Τραμπ, όταν την προηγούμενη εβδομάδα σε προεκλογική συγκέντρωση στη Νότια Καρολίνα, προειδοποίησε τις χώρες του ΝΑΤΟ που δεν δαπανούν το 2% του ΑΕΠ τους σε αμυντικές δαπάνες, ότι θα είναι μόνες τους σε περίπτωση που η Ρωσία τους επιτεθεί. Με τη συνηθισμένη του αμετροέπεια δε, δήλωσε ότι θα ενθάρρυνε τη Ρωσία να επιτεθεί σε μέλη του ΝΑΤΟ που δεν πληρώνουν τον λογαριασμό.
Η πιθανή εκλογή του Τραμπ για δεύτερη φορά στο προεδρικό αξίωμα των ΗΠΑ, σύμφωνα και με τις δημοσκοπήσεις, δίνουν ιδιαίτερη αξία στις «απειλές» του και ήδη τα διεθνή ΜΜΕ εξετάζουν τις επιπτώσεις που θα είχε στην ασφάλεια της Ευρώπης εάν ο Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ. Οι πιο ψύχραιμες φωνές κάνουν λόγο για τη μείωση του αμερικανικού στρατιωτικού αποτυπώματος στη Γηραιά Ήπειρο, εάν τελικά ο Τραμπ κερδίσει τις εκλογές. Και σε αυτή την περίπτωση όμως, οι ευρωπαϊκές στρατιωτικές δυνάμεις δεν έχουν τη δυνατότητα να υπερασπιστούν τις χώρες τους αποτελεσματικά σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης.
Μπαίνοντας στον τρίτο χρόνο του ρωσοουκρανικού πολέμου, ο «οικονομικός γίγαντας» που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να υποστηρίξει μόνη της στρατιωτικά την Ουκρανία. Δεν θα εξετάσουμε εάν καλώς ή κακώς εμπλέκεται τόσο ενεργά στον πόλεμο. Αυτό που προκαλεί ανησυχία είναι ότι η γραφειοκρατία των Βρυξελλών έδωσε βάρος μόνο στην οικονομία και παρέλειψε την άμυνα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μια βασική προϋπόθεση για την ομοσπονδιοποίηση της ΕΕ είναι η δημιουργία ευρωστρατού, αλλά δεν έγινε τίποτα προς αυτήν την κατεύθυνση. Αντίθετα, η άμυνα της γηραιάς ηπείρου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ΗΠΑ. Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες τα τελευταία 50 χρόνια είχαν επαναπαυθεί στην αμερικανική ισχύ, μη τηρώντας τις συμβατικές τους υποχρεώσεις στη Συμμαχία όσον αφορά τις αμυντικές τους δαπάνες. Έτσι, λοιπόν, παρατηρούνται πλέον μεγάλες ελλείψεις σε πυρομαχικά και αναλώσιμα υλικά με την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία να αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες της Ουκρανίας. Για τις ΗΠΑ ούτε λόγος φυσικά, αφού το Κογκρέσο αρνείται να επικυρώσει νέα στρατιωτική βοήθεια και ήδη η Ουκρανία έχει περιέλθει σε δεινή θέση.
Και ξάφνου, έρχεται ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ηγέτης του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ο οποίος δήλωσε προ ημερών ότι η Ευρώπη πρέπει να αποκτήσει δική της πυρηνική ασπίδα. Ο Γερμανός πολιτικός αναγνώρισε την πιθανότητα της επιστροφής του Τραμπ στον Λευκό Οίκο και κάλεσε τους Ευρωπαίους να είναι έτοιμοι για πόλεμο χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ. Η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία διαθέτουν πυρηνικά όπλα, είναι όμως αμφίβολο εάν θα τα χρησιμοποιούσαν για την υπεράσπιση τρίτων, έστω και συμμαχικών κρατών. Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν υποστήριξε και εκείνος το 2020 την ιδέα ενός ευρωπαϊκού πυρηνικού αποτρεπτικού μηχανισμού υπό τη Γαλλία, αλλά η Γερμανία δεν το δέχθηκε. Το Βερολίνο πίστευε ότι η ρωσοουκρανική σύγκρουση θα λάμβανε σύντομα τέλος και φυσικά διαψεύστηκε. Και ερχόμαστε στο 2022 όπου η κυβέρνηση Σοτλς εγκρίνει πρόγραμμα 100 δις ευρώ για αμυντικές δαπάνες. Η είδηση προκάλεσε μια ανησυχία στους Ευρωπαίους, κυρίως γιατί κάποιοι «κακεντρεχείς» έκαναν αναγωγές στο παρελθόν.
Προφανώς η ανάπτυξη ευρωπαϊκής πυρηνικής αποτροπής δεν μπορεί να μην έχει μέσα τη Γερμανία, την ισχυρότερη οικονομικά χώρα της Ευρώπης και μία από τις ισχυρότερες στον κόσμο. Είναι ξεκάθαρο ότι ο Βέμπερ λειτουργεί ως προπομπός προθέσεων και εκφράζει τη φιλοδοξία να εδραιωθεί ο γερμανικός ηγεμονισμός εντός της γηραιάς ηπείρου με πρόσχημα τη ρωσική απειλή και την ενδεχόμενη αποχώρηση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ. Δεν είναι, όμως, ένα αισιόδοξο σενάριο, διότι δύσκολα θα δεχθεί η Γαλλία τη στρατιωτική αναβάθμιση της Γερμανίας και αναπόφευκτα η Ευρώπη θα ζήσει μια κούρσα εξοπλισμών θυμίζοντας άλλες εποχές.
