Στο βήμα η επιμελήτρια της έκδοσης, Δρ. Σμαραγδή Ι. Αρβανίτη. Αριστερά της: ο δημοσιογράφος Χρήστος Κούτρας, ο τ. πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, ο Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Σπυρίδων Βλαχόπουλος και ο Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Ξενοφών Κοντιάδης.
Αναντίστοιχη της σπουδαιότητας του θέματος που πραγματευόταν, υπήρξε η προσέλευση των Αρκάδων στην εκδήλωση του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας, την περασμένη Πέμπτη 23/11, στην Παλαιά Βουλή, στην Αθήνα, όπου παρουσιάστηκε από μερίδα διακεκριμένων πανεπιστημιακών δασκάλων ο αφιερωματικός τόμος (επετειακή έκδοση) για τα 200 χρόνια από τη σύγκληση της Β’ Εθνοσυνέλευσης στο Άστρος της Κυνουρίας, του οποίου την επιστημονική επιμέλεια είχε η Δρ. Σμαράγδη Ι. Αρβανίτη.
Η εμβληματική έκδοση του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας ετέθη υπό την αιγίδα της Βουλής των Ελλήνων και ομιλητές στην εκδήλωση παρουσίασής της στην αίθουσα συνεδριάσεων της Παλαιάς Βουλής, ήταν ο ακαδημαϊκός τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, ο Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Σπυρίδων Βλαχόπουλος και ο Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Ξενοφών Κοντιάδης, ενώ τις εργασίες της εκδήλωσης έκλεισε η έχουσα την επιστημονική επιμέλεια του έργου, Δρ. Σμαράγδη Ι. Αρβανίτη.
Γιατί «η Βουλή των Ελλήνων έχει εντάξει στην αποστολή της την ανάδειξη των ιστορικών γεγονότων που σφράγισαν και σηματοδότησαν την πορεία του Ελληνισμού» τονίζει, προλογίζοντας το βιβλίο, ο πρόεδρος της Βουλής, Κωνσταντίνος Τασούλας, ο οποίος κατά τον χαιρετισμό του στην έναρξη της εκδήλωσης αναφέρθηκε στο «αδικημένο Σύνταγμα του Άστρους», που «είναι λάθος να λέμε πως υπήρξε η απαρχή του εμφυλίου πολέμου του 1824», που επακολούθησε.
«Η Β’ Εθνοσυνέλευση του Άστρους, με το Σύνταγμα ως βασικό προϊόν της θέτει τα συνταγματικά και αξιακά θεμέλια της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας. Η ανεξαρτησία και η πολιτική ύπαρξη αναδεικνύονται και εδραιώνονται ως ανεκτίμητα αγαθά της ελληνικής ψυχής», τα οποία «το 1823, στο Άστρος, αποκρυσταλλώθηκαν και επισφραγίστηκαν» τονίζει στον χαιρετισμό του ο δήμαρχος Βόρειας Κυνουρίας, Γεώργιος Καμπύλης.
Ο δήμαρχος Βόρειας Κυνουρίας, Γιώργος Καμπύλης, προσφέρει αναμνηστική πλακέτα στον Πρόεδρο της Βουλής, Κωνσταντίνο Τασούλα.
«Όλβιος όστις της Ιστορίας έσχε μάθησιν. – Ευτυχής όποιος διδάσκεται από την Ιστορία» διακηρύσσει από τα βάθη των αιώνων ο Ευριπίδης, αναφωνεί η έχουσα την επιστημονική επιμέλεια του τόμου, Δρ. Σμαραγδή Ι. Αρβανίτη, και συμπληρώνει: «Η διαρκής αναψηλάφηση του παρελθόντος ενεργοποιεί τη συλλογική μας μνήμη, συνιστώντας εφαλτήριο για το παρόν και για το μέλλον της ιστορικής μας διαδρομής».
Αναφερόμενη στη «δύσκολη πορεία, προς τη Β’ Εθνοσυνέλευση, η ιστορικός Μαρία Δ. Ευθυμίου, σημειώνει:
«Οι εργασίες της Εθνοσυνέλευσης αυτής και των 230 παραστατών της θα αποδώσουν έργο και πολλά πεδία και θα ληφθούν σημαντικές αποφάσεις: θα ψηφιστεί σύνταγμα: θα καταργηθούν τόσο η Πελοποννησιακή Γερουσία, όσο και τα περιφερειακά σχήματα διοίκησης της Στερεάς και διαιρεθεί η χώρα σε 60 επαρχίες: θα αποφασιστεί η συγκρότηση τακτικού στρατού: θα ληφθεί απόφαση για δάνεια από την Αγγλία με υποθήκη τα «εθνικά κτήματα»: θα αποφασιστεί να σταλεί αντιπροσωπεία στην Πορτογαλία με σκοπό την αναζήτηση βασιλέως.
Στην επωδό της ομιλίας του την περασμένη Πέμπτη το βράδυ στην Παλαιά Βουλή, ο τέως πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, αναφερόμενος εν γένει στη συνταγματική ιστορία της χώρας, υπεραμύνθηκε «της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας», και αυτό εν κατακλείδι μας θυμίζει, ως παρακαταθήκη, το Σύνταγμα του 1823, τόνισε.
«Πριν από τα συντάγματα του Αγώνα, υπήρξε ένα ιδεολογικό πολιτικό υπόβαθρο» σημείωσε ο Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών, Σπυρίδων Βλαχόπουλος, «υπήρξε ο Ρήγας Φεραίος και το Σύνταγμα του Ρήγα Φεραίου, υπήρξε η Ελληνική Νομαρχία του Ανώνυμου Έλληνα, υπήρξαν και τα συντάγματα των Ιονίων Νήσων, του 1800, 1803 και 1807. Αυτά τα οποία εμπότισαν, εάν θέλετε, τους Έλληνες με την ιδέα του Συνταγματισμού. Και όλη αυτή η ιστορία καταγράφεται σε αυτό το βιβλίο. Σ’ αυτόν που αγαπάει την ιστορία του τόπου, αυτό το βιβλίο έχει μια ιδιαίτερη αξία».
«Πρέπει να πω ότι το Σύνταγμα του Άστρους είναι ένα αδικημένο Σύνταγμα. Είναι ένα Σύνταγμα ανάμεσα στο Σύνταγμα της Επιδαύρου και στο Σύνταγμα της Τροιζίνας το 1827, το οποίο πραγματικά είναι πρωτοποριακό για την εποχή του. Ένα σύνταγμα που κατοχυρώνει αρχές και δικαιώματα, όπως το τεκμήριο της αθωότητας, ή να μην επιβάλλεται διπλή ποινή για το ίδιο αδίκημα, είναι ένα σύνταγμα πρωτοποριακό. Παρ’ όλα ταύτα, το Σύνταγμα του Άστρους, επιτρέψτε μου να πω είναι ίσως το πιο σημαντικό από τα συντάγματα του Αγώνα, για μια σειρά από λόγους: ο πρώτος λόγος είναι ότι είναι το πρώτο μόνιμο Σύνταγμα. Το Σύνταγμα της Επιδαύρου τιτλοφορείται ως «Προσωρινό Πολίτευμα», το οριστικό Σύνταγμα δεν είναι της Επιδαύρου, το πρώτο Σύνταγμα. Ο Νόμος της Επιδαύρου είναι το Σύνταγμα του Άστρους. Το δεύτερο είναι, πολύ σημαντικό, ότι είναι το Εθνικό μας Σύνταγμα, γιατί είναι το πρώτο Σύνταγμα που ενσωματώνει τα τοπικά συντάγματα και συμβολίζει την εθνική ιδέα και την εθνική ενότητα. Και επίσης είναι πρωτοποριακό, από πλευράς ατομικών δικαιωμάτων. Είναι το Σύνταγμα που κατοχυρώνει την παρουσία του φυσικού νόμιμου δικαστή, το σύνταγμα που κατοχυρώνει την ελευθερία του Τύπου, είναι το Σύνταγμα, αναφέρθηκε ήδη, το οποίο κατοχυρώνει κοινωνικά δικαιώματα, την προστασία της εκπαίδευσης και της Παιδείας» συμπλήρωσε ο κ. Βλαχόπουλος.
«Δύο είναι τα πραγματικά εκπληκτικά επιτεύγματα: το πρώτο είναι η Νίκη του υπόδουλου Έθνους επί της πανίσχυρης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μετά από τεράστιες θυσίες, που οδηγεί στη δημιουργία του πρώτου νέου κράτους στα Βαλκάνια και την ανατολική Ευρώπη κι έτσι η Ελλάδα γίνεται θρύλος και πηγή έμπνευσης των απανταχού εθνικιστών. Το δεύτερο εκπληκτικό επίτευγμα είναι ότι οι επαναστατημένοι Έλληνες επιλέγουν να εγκαθιδρύσουν στο υπό διαμόρφωση κράτος, υιοθετώντας ό,τι πιο νεωτερικό συζητείται εκείνη την περίοδο σε όλον τον κόσμο, δηλαδή τον δημοκρατικό, φιλελεύθερο συνταγματισμό» κατέθεσε ο Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Ξενοφών Κοντιάδης.
Στο κέντρο ο πρόεδρος της Βουλής, Κωνσταντίνος Τασούλας, αριστερά του ο τ. πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, ο πρώην βουλευτής Αρκαδίας, Δημήτρης Κωστόπουλος και ο δήμαρχος Βόρειας Κυνουρίας, Γιώργος Καμπύλης. Δεξιά του κ. Τασούλα, ο θεματικός αντιπεριφερειάρχης Περιφέρειας Πελοποννήσου, Χρήστος Λαμπρόπουλος με τη σύζυγό του και ο δήμαρχος Γορτυνίας, Ευστάθιος Κούλης.
