- Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΟΥΛΙΩΝΗ
Την αμφισβητούμενη περιοχή του Εσεκίμπο της Γουιάνα έβαλε στο μάτι η Βενεζουέλα και απειλεί με προσάρτηση την πλούσια σε πετρέλαιο περιοχή. Το Καράκας διεκδικεί εδώ και δεκαετίες το Εσεκίμπο, περιοχή που αντιπροσωπεύει τα δύο τρίτα της Γουιάνας, με την πίεση της Βενεζουέλας να εντείνεται ακόμη περισσότερο, μετά και την ανεύρεση σημαντικών κοιτασμάτων πετρελαίου το 2015 από την ExxonMobil.
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο, αντλώντας έμπνευση από τον στενό του φίλο Βλάντιμιρ Πούτιν, διεξήγαγε δημοψήφισμα στις 3 Δεκεμβρίου για να αποφασίσουν οι πολίτες της Βενεζουέλας την προσάρτηση ή όχι του Εσεκίπμπο. Όπως ήταν φυσικό, το 95% ψήφισε υπέρ της προσάρτησης, ωστόσο το δημοψήφισμα έχει χαρακτήρα συβουλευτικό, όχι δεσμευτικό, για την κυβέρνηση Μαδούρο. Δημοψήφισμα είχε κάνει και ο Πούτιν στις κατεχόμενες από τη Ρωσία περιοχές της νοτιοανατολικής Ουκρανίας Ντονμπάς, Ζαπορίζια και Χερσώνα τον Σεμπτέμβριο του 2022, με το ερώτημα: ναι ή όχι στην προσάρτηση των εν λόγω περιοχών στη Ρωσική Ομοσπονδία. Το αποτέλεσμα ήταν συντριπτικά υπέρ της προσάρτησης προκαλώντας τη διεθνή κατακραυγή. Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης προειδοποίησε πριν το δημοψήφισμα τη Βενεζουέλα «να απόσχει από κάθε ενέργεια που θα τροποποιούσε την κατάσταση που επικρατεί επί του παρόντος στο επίμαχο έδαφος». Ωστόσο, η Βενεζουέλα δεν αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου για το θέμα και οι όποιες ομοιότητες με τον Βλάντιμιρ Πούτιν είναι κάτι παραπάνω από εμφανείς.
Η κίνηση της Βενεζουέλας έχει φέρει σε αμηχανία τις ΗΠΑ, καθώς δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τις 18 Οκτωβρίου όπου η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε την απόφασή της να προχωρήσει σε περιορισμένη χαλάρωση των κυρώσεων που επιβάλλει σε βάρος της Βενεζουέλας, εκφράζοντας ικανοποίηση για τη συμφωνία μεταξύ Μαδούρο και αντιπολίτευσης, για τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών το 2024. Ήδη οι ΗΠΑ έσπευσαν να ανακοινώσουν ότι θα πραγματοποιήσουν αεροπορικές ασκήσεις με τις ένοπλες δυνάμεις της Γουιάνα, ενώ μεγάλη ανησυχία προκάλεσε η πτώση πολεμικού ελικοπτέρου της Γουιάνα την Τετάρτη, χωρίς να έχει διευκρινιστεί ακόμα εάν σχετίζεται το περιστατικό με την αυξανόμενη ένταση στην περιοχή.
Μια εστία έντασης στην «αυλή» των ΗΠΑ, κατά τον χαρακτηρισμό που είχε προσδώσει ο αμερικανός πρόεδρος Μονρόε για τη Λατινική Αμερική, υποδηλώνει την υποχώρηση της Ουάσιγκτον ακόμα και από το εγγύς εξωτερικό της. Με τη σύγκρουση στην Ουκρανία να κακοφορμίζει και τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας να μαίνεται με ολοένα και αυξανόμενη ένταση, είναι πιθανό οι ΗΠΑ να εμπλακούν σε ακόμη μία σύγκρουση.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που υποψιάζονται ότι ο Μαδούρο θέλησε να εξυπηρετήσει τον φίλο του Πούτιν και άνοιξε ένα μέτωπο στη Λατινική Αμερική, την ώρα που οι ΗΠΑ μπαίνουν σε μακρά προεκλογική περίοδο και παραδέχονται ανοιχτά, μέσω του ΝΑΤΟ, ότι θα έχουμε σύντομα άσχημα νέα από το ουκρανικό μέτωπο. Η αποτυχία των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ να στηρίξει το Κίεβο εναντίον της Μόσχας και τα πολεμικά αντίποινα του Ισραήλ να έχουν προκαλέσει χιλιάδες νεκρούς αμάχους στη Γάζα, βρίσκουν την Ουάσιγκτον υπόλογη, ανίκανη να υπερασπισθεί την εξωτερική της πολιτική η οποία, εδώ που τα λέμε, τα τελευταία τέσσερα χρόνια παραπαίει από αποτυχία σε αποτυχία.
Το δόγμα Μονρόε, που διατυπώθηκε την τρίτη δεκαετία του 19ου αιώνα, διατύπωνε την πρόθεση των ΗΠΑ ότι δεν θα επέτρεπαν καμία εξωτερική επέμβαση σε χώρες της αμερικανικής ηπείρου. Αντ’ αυτού, το Δόγμα δικαιολόγησε τις εδαφικές επεκτάσεις των ΗΠΑ στην αμερικανική ήπειρο και την επιβολή της κυριαρχίας τους. Αυτή η κυριαρχία αμφισβητείται τώρα στη Λατινική Αμερική και μένει να φανεί μέχρι πού είναι ικανές να φθάσουν οι ΗΠΑ, προκειμένου να την αποκαταστήσουν.
