Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΟΥΛΙΩΝΗ
Η διπλωματική προσπάθεια των ΗΠΑ να μην εξαπλωθεί ο πόλεμος σε όλη τη Μέση Ανατολή κρίνεται μάλλον ανεπαρκής, ύστερα και από την επίσκεψη 9 χωρών μέσα σε 72 ώρες του επικεφαλής της Αμερικανικής διπλωματίας, Άντονι Μπλίνκεν. Η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι η Ουάσιγκτον τρέχει πίσω από τις εξελίξεις, έχοντας απωλέσει την πρωτοβουλία των κινήσεων στην περιοχή.
Οι κινήσεις των δρώντων στην περιοχή ρίχνουν συνεχώς λάδι στη φωτιά και η αδυναμία σοβαρής διπλωματικής προσπάθειας, τόσο από τις ΗΠΑ, όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενδέχεται να αποβεί μοιραία για την ασφάλεια στην περιοχή. Η διπλή βομβιστική επίθεση στο Ιράν από τον ISIS και η εξόντωση του υπαρχηγού της Χαμάς στη Βυρηττό από τους Ισραηλινούς (επίσημα το Ισραήλ δεν έχει αναλάβει την ευθύνη) δείχνει ότι οδεύουμε σε κλιμάκωση της σύγκρουσης.
Το Ιράν «σιγοντάρει» τον πόλεμο στη Γάζα, χωρίς όμως να θέλει να μπει στο κάδρο των κύριων δρώντων αν και χωρίς τη βοήθεια της Τεχεράνης και του στρατιωτικού της βραχίονα στον Λίβανο Χεζμπολάχ, η Χαμάς δύσκολα θα πραγματοποιούσε μια τέτοιας έντασης τρομοκρατική επίθεση στο νότιο Ισραήλ, η οποία στοίχισε τη ζωή σε 1300 Ισραηλινούς πολίτες. Βοηθάει και τους σιίτες αντάρτες Χούτι της Υεμένης, οι οποίοι με τις επιθέσεις στους σε εμπορικά πλοία έχουν προκαλέσει σοβαρή αστάθεια στο παγκόσμιο εμπόριο. Οι μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες αποφεύγουν τον διάπλου της Ερυθράς Θάλασσας με αποτέλεσμα την αύξηση των ναύλων, αφού αναγκάζονται να μην διεκπεραιώνουν τα πλοία τους μέσω της διώρυγας του Σουέζ, αλλά να κάνουν τον περίπλου της Αφρικής προσθέτοντας 2 εβδομάδες στο ταξίδι τους.
Η αυξανόμενη επιρροή του Ιράν στην περιοχή είναι μια συνθήκη που την «επέβαλαν» οι ΗΠΑ άθελά τους. Η αρχή έγινε με την εισβολή στο Ιράκ το 2003, βυθίζοντας τη χώρα στο χάος του εμφυλίου πολέμου μεταξύ σουνιτών και σιιτών Ιρακινών. Η ίδρυση φιλοϊρανικών κομμάτων στο Ιράκ, επέτρεψε στην Τεχεράνη να παρεμβαίνει στην πολιτική ζωή της χώρας, φθάνοντας στο σημείο σήμερα η ιρακινή κυβέρνηση του Σουντανί να υποστηρίζεται από φιλοϊρανικά κόμματα στο κοινοβούλιο.
Μετά ήρθε η Αραβική Άνοιξη και η προσπάθεια των Αμερικανών να εκμεταλλευθούν το ισλαμιστικό κίνημα που αναπτύχθηκε στην περιοχή, προκειμένου να ξηλώσουν την κινεζική και ρωσική επιρροή από τη Μέση Ανατολή. Κάνοντας τα στραβά μάτια στη γιγάντωση του ISIS και τις ωμότητες που διέπραττε, φθάσαμε στη διάλυση της Συρίας. Ο Άσαντ υποστηρίχθηκε τόσο από τη Μόσχα όσο και από την Τεχεράνη και στον εμφύλιο που ακολούθησε αρκετοί Ιρανοί μαχητές έχασαν τη ζωή του πολεμώντας τον ISIS στο πλευρό του Άσαντ. Άλλη μια «επιτυχία» της αμερικανικής διπλωματίας δηλαδή.
Σας λείπει κάτι από την παραπάνω πολυπαραγοντική εξίσωση του Μεσανατολικού; Μα φυσικά, είναι ο παράγοντας Ευρωπαϊκή Ένωση που δυστυχώς ελάχιστα μπορεί να συνεισφέρει στη σύγκρουση που μαίνεται στη Λωρίδα της Γάζας. Επανήλθε με σκληρό τρόπο η διαπίστωση ότι η Ευρώπη δεν έχει την παραμικρή γεωπολιτική επιρροή και για αυτό δεν λογίζεται ως απαραίτητος συνομιλητής στην περιοχή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα όταν τον Δεκέμβριο η Αμερική ψήφισε κατά του ψηφίσματος του ΟΗΕ, που ζητούσε κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, η Γαλλία ψήφισε υπέρ, ενώ η Βρετανία και η Γερμανία απείχαν.
Με τις ΗΠΑ σε προεκλογική περίοδο και την Ευρώπη μπλεγμένη σε υπαρξιακά αδιέξοδα, πολύ δύσκολα θα αναληφθούν πρωτοβουλίες προκειμένου να αποκατασταθεί η ηρεμία στη Μέση Ανατολή, με ορατό τον κίνδυνο πλέον της ευρύτερης ανάφλεξης, θέτοντας σε κίνδυνο την παγκόσμια ασφάλεια.
