Χρειάστηκε δυστυχώς ο πόλεμος στην Ουκρανία για να αποκαλυφθούν τα τεράστια ποσά που δαπανήθηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αγορά όπλων, ενώ η παρατεινόμενη ρωσοουκρανική σύγκρουση αλλά και αυτή στη Μέση Ανατολή οδηγεί με βεβαιότητα στην περαιτέρω αύξηση των στρατιωτικών εξοπλισμών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), οι εισαγωγές όπλων από τα ευρωπαϊκά κράτη ήταν 94% υψηλότερες το διάστημα 2019-23 σε σχέση με το 2014-18. Η Ουκρανία αναδειχθήκε “πρωταθλήτρια” στην Ευρώπη ως ο μεγαλύτερος εισαγωγέας όπλων και ο τέταρτος μεγαλύτερος στον κόσμο. Τουλάχιστον 30 κράτη παρείχαν στρατιωτική βοήθεια από τον Φεβρουάριο το 2022 στην Ουκρανία προκειμένου να αναχαιτιστεί η ρωσική εισβολή. Όπως είναι φυσικό, οι ΗΠΑ είναι ο κύριος προμηθευτής όπλων των ευρωπαϊκών κρατών, αντιπροσωπεύοντας το 55% των εισαγωγών, με τους Γερμανούς και Γάλλους να ακολουθούν σε μεγάλη απόσταση σε ποσοστά 6,4% και 4,6% αντίστοιχα.
Όπως επισημαίνει ο Pieter Wezeman, Ανώτερος Ερευνητής στο SIPRI: «Με πολλά όπλα υψηλής αξίας κατά παραγγελία —συμπεριλαμβανομένων σχεδόν 800 πολεμικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων μάχης— οι ευρωπαϊκές εισαγωγές όπλων είναι πιθανό να παραμείνουν σε υψηλό επίπεδο».
Και στην Ασία, επίσης, παρατηρείται μια ξέφρενη κούρσα εξοπλισμών, κυρίως από χώρες συμμάχους των ΗΠΑ, οι οποίες ανησυχούν από την αυξανόμενη στρατιωτική ισχύ της Κίνας. Η προσπάθεια του Πεκίνου να ελέγξει τη Νότια Σινική Θάλασσα, ανάγκασε την Ιαπωνία να αυξήσει τις εισαγωγές όπλων κατά 155% και τη Νότια Κορέα κατά 6,5%. Στον αντίποδα, οι εισαγωγές όπλων στην Κίνα συρρικνώθηκαν κατά 44%, λόγω της αντικατάστασής τους από συστήματα εγχώριας παραγωγής.
Ξεχωριστή περίπτωση αποτελεί η Ινδία, η οποία κατέχει την πρώτη θέση παγκοσμίως στην εισαγωγή όπλων κατά την πενταετία 2019-23, καταδεικνύοντας τη δυναμική της πολυπληθέστερης χώρας του πλανήτη, που πλέον επιθυμεί να διαδραματίσει παγκόσμιο ρόλο στη διεθνή σκηνή.
Η Μέση Ανατολή παραδοσιακά εισάγει μεγάλους όγκους όπλων, με κύριους προμηθευτές τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Κατά το διάστημα 2019-23 το 30% διεθνών μεταφορών όπλων πήγε στην εν λόγω περιοχή. Η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και η Αίγυπτος είνα τα τρία από τα 10 κράτη της Μέσης Ανατολής με τις μεγαλύτερες εισαγωγές όπλων. Η Σαουδική Αραβία ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας όπλων στον κόσμο, ενώ ο κύριος αντίπαλός της στην περιοχή του Κόλπου Κατάρ, αύξησε τις εισαγωγές όπλων κατά 396% μεταξύ 2014-18 και 2019-23, καθιστώντας το τον τρίτο μεγαλύτερο εισαγωγέα όπλων στον κόσμο. Τη μερίδα του λέοντος στις εισαγωγές στη Μέση Ανατολή έχουν οι ΗΠΑ (52%) ακολουθούμενες από τη Γαλλία (12%), την Ιταλία (10%) και τη Γερμανία (7,1%). Πολλά από αυτά τα όπλα έχουν χρησιμοποιηθεί σε συγκρούσεις στον Λίβανο, στη Γάζα και την Υεμένη.
Ερχόμενοι στα καθ’ ημάς, τα ευρωπαϊκά δρώμενα δηλαδή, η Ευρωπαϊκή Ένωση προσανατολίζεται στην καθιέρωση του επιτρόπου Άμυνας, ο οποίος θα αναλάβει να συντονίσει τις ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες για κοινή παραγωγή όπλων όπου αυτό είναι δυνατό. Η πρόταση της Κομισιόν για ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας βρίσκει αντίθετη τη Γερμανία, η οποία δεν θέλει σε καμία περίπτωση να συναινέσει στην έκδοση ευρωπαϊκών ομολόγων προκειμένου να βρεθούν τα απαραίτητα κεφάλαια. Άλλωστε το Βερολίνο, πιστό στην προτεσταντική δημοσιονομική κουλτούρα, προτάσσει την περικοπή κονδυλίων από την κοινωνική πολιτική και τη μεταφορά τους στην αμυντική βιομηχανία.
Κυρίως, όμως, οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν απαντούν πειστικά στο ερώτημα εάν η Ρωσία αποτελεί υπαρξιακή απειλή για την Ευρώπη, ώστε οι Ευρωπαίοι πολίτες να υποστούν περαιτέρω λιτότητα για χάρη της αμυντικής τους θωράκισης. Τα επιχειρήματα χαρακτηρίζονται από έωλα έως και επικίνδυνα, όπως η πρόταση του Γάλλου προέδρου Μακρόν για την πιθανή αποστολή νατοϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία. Εάν και μπορεί να υποτεθεί ότι η πρόταση του Μακρόν στοχεύει στην ενίσχυση του ηγετικού του προφίλ στο εσωτερικό της Γαλλίας, φαίνεται ότι υπάρχει αυτή η σκέψη στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ παρά τις διαψεύσεις που ακολούθησαν μετά, κυρίως από τις ΗΠΑ.
Έχουμε ξαναγράψει και στο παρελθόν, ότι η σχεδόν βέβαιη επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο στις ερχόμενες αμερικανικές εκλογές τον Νοέμβριο, θα επιφέρει μεγάλες αλλαγές στη λειτουργία του ΝΑΤΟ και όχι μόνο. Για παράδειγμα, θεωρείται σίγουρη η διακοπή της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία και η μείωση γενικότερα της αμερικανικής συμμετοχής στο ΝΑΤΟ. Αυτό, όμως, δεν φαίνεται να συνιστά απειλή για την ασφάλεια της Ευρώπης, η οποία παρουσιάζεται ως επισπεύδουσα στην αύξηση των αμυντικών της δαπανών, λόγω της υποτιθέμενης ρωσικής απειλής.
Με πληροφορίες από: www.sipri.org
