Τον κίνδυνο άμεσης κατάρρευσης αντιμετωπίζει η βυζαντινή γέφυρα του Αλφειού ποταμού, στην Καρύταινα, από την υπερκείμενη τσιμεντένια «νέα γέφυρα», η οποία «έχει πλέον εισέλθει σε φάση υψηλής επικινδυνότητας, τόσο για τους χρήστες (βαρέα οχήματα), όσο και για το υποκείμενο μείζον Βυζαντινό Μνημείο» επισημαίνουν στα συμπεράσματά τους ειδικοί επιστήμονες, οι οποίοι συμμετείχαν στην εσπερίδα που διοργανώθηκε στην Αθήνα (28/2/2024 στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών) για το σύμπλεγμα των γεφυρών του Αλφειού.
Η απόλυτη καταστροφή θα ήταν, αφού η ιστορική γέφυρα αναστηλωθεί, να καταστραφεί, συνολικά ή εν μέρει, από την ελεγχόμενη ή μη κατάρρευση της υπερκείμενης από σκυρόδεμα «νέας γέφυρας». Μοναδική λύση η απόσυρσή της.
Με ομιλητή τον Ομότιμο Καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Θεοδόση Τάσιο, εσπερίδα ενημέρωσης, για το Σύμπλεγμα των Γεφυρών του Αλφειού ποταμού στην Καρύταινα Αρκαδίας, πραγματοποίησε ο Σύλλογος των Καρυτινών ο «Θ. Κολοκοτρώνης», στις 28 Φεβρουαρίου 2024, στο αμφιθέατρο Λεωνίδας Ζέρβας, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Λεωφόρος Βασιλέως Κωνσταντίνου 48), στην Αθήνα.
Όπως προέκυψε από την εκδήλωση η «νέα γέφυρα», πάνω από την παλαιά (Βυζαντινό μνημείο) βρίσκεται στο τέλος του προσδόκιμου της ασφαλούς ζωής της, με προχωρημένη ενανθράκωση του σκυροδέματος και με επικίνδυνη διάβρωση του κύριου, σιδηρού οπλισμού της, σε τέτοιο βαθμό, που πλέον αποτελεί απειλή για τους χρήστες της γέφυρας και υπαρξιακή απειλή για το υποκείμενο μείζον μνημείο και ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης του άμεσου κινδύνου που εγκυμονείται για το βυζαντινό μνημείο, είναι η απόσυρση (κατεδάφιση) της «νέας γέφυρας» και η μετατόπισή της.
Η Εταιρεία Έρευνας και Προώθησης της Επιστημονικής Αναστήλωσης των Μνημείων εξέδωσε σχετική ανακοίνωση, την οποία και δημοσιεύουμε:
Θεσσαλονίκη 18/4/2024
Αρ. πρωτ. 18
Μετά από πρόσκληση που μας έγινε από τον κ. Αδαμόπουλο, πρόεδρο του Δ.Σ. Συλλόγου των Καρυτινών «ο Θ. Κολοκοτρώνης» παρακολουθήσαμε την εσπερίδα που διοργανώθηκε στις 28/2/2024 για το σύμπλεγμα των γεφυρών του Αλφειού.
Στην εσπερίδα παρουσιάστηκε τόσο η μελέτη αναστήλωσης της Βυζαντινής λιθόκτιστης γέφυρας της Καρύταινας καθώς και η ομολογουμένως άστοχη πρόταση αντιμετώπισης των προβλημάτων της ετοιμόρροπης νέας γέφυρας από οπλισμένο σκυρόδεμα που κατασκευάσθηκε ακριβώς πάνω από την παλαιά, και παρουσιάζει σοβαρές και εκτεταμένες βλάβες (οξειδώσεις του οπλισμού, έντονη ενανθράκωση και ρηγμάτωση του σκυροδέματος). Η πρόταση περιλάμβανε μόνο την υποστύλωση των ακροβάθρων της με μεταλλικά στοιχεία. Επίσης, παρουσιάστηκαν στοιχεία κοστολόγησης των πιθανών σεναρίων επεμβάσεων.
Όλοι οι παριστάμενοι συμφώνησαν ότι η υποστύλωση αυτή, φερόμενη ως «λύση» από την Περιφέρεια, δεν είναι παρά μια προσωρινή αποφυγή και βραχυχρόνια μετάθεση του προβλήματος, με κίνδυνο και χρήματα να δαπανηθούν και το ενδεχόμενο τοπικών καταρρεύσεων να μην αποσοβείται.
Στην εσπερίδα παρέστησαν εκπρόσωποι του Υπουργείου Πολιτισμού και μάλιστα ο Προϊστάμενος της αρμόδιας Δ/σης Αναστηλώσεως Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών μνημείων που έχει προγραμματίσει την υλοποίηση της αναστήλωσης της διατηρητέας ιστορικής γέφυρας. Δυστυχώς δεν παρέστησαν εκπρόσωποι της αρμόδιας για την νέα γέφυρα τεχνικής υπηρεσίας της Περιφέρειας, οπότε η συζήτηση κατέληξε στην επισυναπτόμενη «συμπερασματική ολοκληρωμένη πρόταση» που μας κοινοποιήθηκε και πρόκειται να απευθυνθεί στα αρμόδια Υπουργεία και την Περιφέρεια, και την οποία υποστηρίζουμε θερμά.
Θα θέλαμε με αφορμή αυτό το περιστατικό να επισημάνουμε πόσο σημαντικό είναι ο σχεδιασμός των έργων των αρμόδιων δημόσιων φορέων να γίνεται συντονισμένα και μετά από συνεκτίμηση όλων των επί μέρους στόχων και αξιών. Η κακοδαιμονία της συγκεκριμένης περίπτωσης άρχισε από την αυθαίρετη επιλογή κατασκευής μιας νέας μεγάλης γέφυρας, ευτελούς ―όπως εν τέλει αποδείχθηκε― κατασκευής, ακριβώς πάνω από ένα διατηρητέο μνημείο, με πλήρη απαξίωση της ιστορικής σημασίας του.
Το πρόβλημα συνεχίσθηκε με την έλλειψη συντήρησης και ελέγχου της κατάστασης της γέφυρας, η οποία πλέον είναι οφθαλμοφανώς ετοιμόρροπη και εν τούτοις συνεχίζει να χρησιμοποιείται.
Επιπλέον, το πρόβλημα συνεχίζεται και σήμερα, αφού αντί να αναγνωρισθεί η λανθασμένη αυτή επιλογή και να αναιρεθεί ριζικά, κάθε Υπηρεσία προχωρά σε ανεξάρτητες ενέργειες που διαιωνίζουν τον κίνδυνο και το πρόβλημα, αντί να το επιλύουν από κοινού. Η απόλυτη καταστροφή θα ήταν, αφού η ιστορική γέφυρα αναστηλωθεί, να καταστραφεί, συνολικά ή εν μέρει, από την ελεγχόμενη ή μη κατάρρευση της υπερκείμενης από σκυρόδεμα.
Για άλλη μια φορά παρατηρούμε επίσης πόσο σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξουν με την κριτική αντιμετώπιση τόσο σημαντικών αποφάσεων οι συλλογικοί φορείς των πολιτών, που εξακολουθούν να εμφορούνται από αγάπη για τον τόπο τους και τις πολιτιστικές αξίες του. Οφείλονται ευχαριστίες και στον καθηγητή κ. Θ. Τάσιο που συνέβαλε σ’ αυτήν την προσπάθεια.
Ελπίζουμε η πρωτοβουλία αυτή να φέρει κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα, και να οδηγήσει στην αναίρεση των όποιων γραφειοκρατικών προβλημάτων και στην άμεση εύρεση εύλογων και κοινά αποδεκτών οριστικών λύσεων τόσο για την σωτηρία του μνημείου όσο και για την ασφαλή κυκλοφορία των διερχομένων.
Για την ΕΤΕΠΑΜ
Η Πρόεδρος του Δ.Σ.
Ευθυμία Δεληνικόλα
Η Αντιπρόεδρος του Δ.Σ.
Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Φεζάν
