- Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΟΥΛΙΩΝΗ
Μετά την περιοδεία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στα Δυτικά Βαλκάνια τον περασμένο Οκτώβριο, ήρθε η σειρά τού γενικού γραμματεα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλντεμπεργκ, να πραγματοποιήσει την ίδια περιοδεία ξεκινώντας στις 20 Νοεμβρίου από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Οι αποσχιστικές τάσεις της Σερβικής Δημοκρατίας στη Βοζνία-Ερζεγοβίνη, με τον Σέρβο ηγέτη, Μίλοραντ Ντόντικ, να υιοθετεί ολοένα πιο εθνικιστικές και αποσχιστικές απόψεις, όπως η στενότερη συνεργασία με τη Σερβία και τη Ρωσία, δημιουργεί ένα επιπλέον πονοκέφαλο στο ΝΑΤΟ. Το μόνιμο πρόβλημα στην περιοχή είναι φυσικά η αντιπαράθεση Κοσόβου-Σερβίας.
Το «μασάζ» που επιχείρησε η φον ντερ Λάιεν στον πρόεδρο Βούτσιτς της Σερβίας δεν φάνηκε να πιάνει τόπο. Οι παραινέσεις της προς τη Σερβία να εξομαλύνει της σχέσεις της με το Κόσοβο έπεσαν στο κενό, όπως και αυτές για την επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία. Η απάντηση του Σέρβου προέδρου ήταν αποστομωτική: «Υποστήκαμε και εμείς κυρώσεις, δεν λειτουργούν, φέρνουν αντίθετο αποτέλεσμα».
Πολύ δύσκολα η Σερβία θα στραφεί εναντίον του στενού της συμμάχου. Η Ρωσία εκτός από όπλα, προμηθεύει με φθηνό πετρέλαιο τη Σερβία, της οποίας η οικονομία δεν είναι και στα καλυτερά της. Όπως και πολύ δύσκολα θα υπαναχωρήσει στο ζήτημα της ίδρυσης Ένωσης Σερβικών Δήμων στο βόρειο Κόσοβο, θεωρώντας την απαραίτητη για την προστασία των Σέρβων στην περιοχή.
Ο Στόλντεμπεργκ επισκεπτόμενος την Τρίτη το Κόσοβο, ανακοίνωσε την αύξηση της στρατιωτικής δύναμης της KFOR κατά 1.000 στρατιώτες, αντιλαμβανόμενος ότι ένα τυχαίο γεγονός μπορεί να τινάξει στον αέρα την περιοχή και την όποια επιχειρούμενη προσέγγιση Κοσόβου-Σερβίας. Στην ουσία το ΝΑΤΟ φοβάται ότι μπορεί η Ρωσία να υποδαυλίσει μια σύγκρουση με αφορμή τις διασυνοριακές διαφορές Κοσόβου-Σερβίας, εάν η Μόσχα αντιληφθεί ότι χάνει οριστικά το Βελιγράδι από τη ζώνη επιρροής της.
Η στρατηγική επιδίωξη της ΕΕ, είναι να καταφέρουν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων να ενταχθούν στην Ευρώπη προκειμένου να εκμεταλλευτούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια που θα εκσυγχρονίσουν τις δομές τους και ειδικά για τη Σερβία να ξεφύγει από τον θερμό εναγκαλισμό της με τη Ρωσία. Η προσπάθεια μέχρι στιγμής δεν στέφεται με επιτυχία. Η Ευρώπη πληρώνει τώρα τα επίχειρα των επιλογών της, όταν επέτρεψε να διαλυθεί ανεξέλεγκτα η Γιουγκουσλαβία στη δίνη ενός εμφυλίου πολέμου.
Με τη ρωσοουκρανική σύγκρουση να μαίνεται, τον πόλεμο στη Γάζα σε εξέλιξη, μια καινούρια εστία έντασης στα Δυτικά Βαλκάνια θα ήταν το κερασάκι στην τούρτα. Με ένα νοητό τόξο που ξεκινά από την Ουκρανία, περνάει από το Ναγκόρνο Καραμπάχ, διασχίζει τη Μέση Ανατολή και καταλήγει στα Βαλκάνια, φαίνεται πως οι μεγάλες δυνάμεις ίσως επιχειρήσουν μια συνολική επίλυση των διαφορών τους, σε μια προσπάθεια ανακατανομής των ζωνών επιρροής τους.
