- Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΟΥΛΙΩΝΗ
Την Παραμονή των Χριστουγέννων του 1914 στα χαρακώματα του Δυτικού Μετώπου στη Φλάνδρα, κάπου γύρω στα μεσάνυχτα, από το γερμανικό στρατόπεδο ακούστηκε μια γνωστή μελωδία. Οι στρατιώτες ψέλνουν την «Άγια Νύχτα» και μερικά κεριά άρχισαν να αχνοφαίνονται. Οι Βρετανοί στο απέναντι στρατόπεδο απορημένοι άκουγαν σιωπηλοί, δεν άργησαν όμως να μπουν στο κλίμα και άρχισαν και αυτοί στη δική τους γλώσσα να τραγουδούν την Άγια Νύχτα.
Σιγά σιγά όλο και περισσότεροι στρατιώτες άρχισαν να βγαίνουν διστακτικά από τα χαρακώματα και να συναντιούνται με τους απέναντι, ανταλλάσσοντας ευχές μεταξύ τους, σαν μην υπήρξαν εχθροί ποτέ. Αυτή η αυθόρμητη ανακωχή των στρατιωτών προκάλεσε αμηχανία στους ανώτερους αξιωματικούς. Μάταια προσπαθούσαν και στα δύο στρατόπεδα οι Στρατηγοί να επιβάλουν την πειθαρχία.
Ανήμερα των Χριστουγέννων, η ανακωχή έγινε σχεδόν καθολική σε όλο το Δυτικό Μέτωπο. Αντίπαλοι στρατιώτες, μέχρι προχθές θανάσιμοι εχθροί, τραγουδούσαν μαζί, κουβέντιαζαν και αντάλλαξαν δώρα μεταξύ τους. Όχι φυσικά κάτι ιδιαίτερο, ό,τι υπήρχε πρόχειρο στα λασπωμένα χαρακώματα, μαρμελάδες, ουίσκι, τσιγάρα, αλκοόλ και ό,τι άλλο έφτιαξαν εκείνη τη στιγμή.
Η πιο εμβληματική στιγμή είναι ο ποδοσφαιρικός αγώνας που πραγματοποίηθηκε το απόγευμα των Χριστουγέννων, όπου βρέθηκαν αντίπαλοι Βρετανοί και Γερμανοί στρατιώτες, αυτή τη φορά χωρίς θύματα. Η μπάλα ήταν αυτοσχέδια φτιαγμένη από άχυρο, πανιά και δεμένη με σπάγκο. Το νέο κυκλοφόρησε αστραπιαία και αντίστοιχοι αγώνες έγιναν σε όλη τη γραμμή του μετώπου. Βρετανοί, Βέλγοι, Γάλλοι και Γερμανοί είχαν την ευκαιρία να θάψουν τους νεκρούς τους όπως άρμοζε, να περιποιηθούν τους τραυματίες και να καθαρίσουν τα χαρακώματά τους.
Στο ίδιο πνεύμα και οι Φεμινίστριες της Αγγλίας, οι οποίες έστειλαν επιστολή στις γυναίκες της Αυστρίας και της Γερμανίας, ζητώντας τη συνεργασία τους, ώστε να πιέσουν τις κυβερνήσεις τους για την παύση των εχθροπραξιών. Οι Γερμανίδες φεμινίστριες απάντησαν με δική τους επιστολή, στην οποία υπογράμμιζαν την αξία της ειρήνης και κατήγγειλαν τη χρήση χημικών όπλων.
Ο πόλεμος, όμως, ήταν ακόμη στην αρχή του. Την επόμενη χρονιά κάποιες ομάδες στρατιωτών πήραν την πρωτοβουλία να κάνουν εκεχειρία τα Χριστούγεννα, όμως αυτές οι περιπτώσεις δεν ήταν πολλές. Είχαν φροντίσει οι ανώτεροι αξιωματικοί να τιμωρήσουν τους διοικητές των μονάδων που είχαν ανεχθεί την «ανταρσία» των στρατιωτών την προηγούμενη χρονιά. Η σφοδρότητα των μαχών στα χαρακώματα, η καταιγιστική χρήση του πυροβολικού, αλλά και η χρήση χημικών όπλων κόστισε τη ζωή σε εκατομμύρια στρατιώτες. Η αποκτήνωση και το μίσος είχε επηρεάσει βαθιά τις ψυχές των στρατιωτών και δεν χωρούσαν πια τέτοιες αβρότητες στα Χριστούγεννα που ακολούθησαν.
