Γράφει ο Ι. Γ. ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Ω, εσύ διαβάτη, όπου πατήσεις να προσέχεις. Εδώ το χώμα είναι ποτισμένο με αίμα. Εδώ το αίμα πότισε το λουλούδι της λευτεριάς και 78 χρόνια τώρα ζητάει ακόμα δικαίωση…
Είναι αμέτρητα τα εγκλήματα που διέπραξαν οι Γερμανοί ΝΑΖΙ κατακτητές στην πατρίδα μας κατά την περίοδο της Κατοχής. Ένα από αυτά, είναι και η εν ψυχρώ εκτέλεση 212 άοπλων Ελλήνων, στις 24 Φλεβάρη του 1944 στις Βίγλες Μεγαλόπολης.
Τούτη τη φορά από τούτο το βήμα, δεν θα γίνει αναφορά στο χρονικό του εγκλήματος. Θα γίνει απλά μια προσπάθεια προσέγγισης του τρόπου που αντιμετωπίστηκε το γεγονός, διαχρονικά.
Αξίζει να πούμε, πως η μαζική αυτή εκτέλεση από τους Γερμανούς, έγινε ως αντίποινα σε στρατιωτική ενέργεια ελλήνων αντιστασιακών, απέναντι στους κατακτητές της πατρίδας των. Που σημαίνει χωρίς καμία αμφιβολία, ότι η συγκεκριμένη ενέργεια συνιστά έγκλημα πολέμου.
Αμέσως μετά την εκτέλεση κατέβηκαν στη Μεγαλόπολη. Συνέλαβαν όσους άνδρες και γυναίκες βρήκαν μπροστά τους. Με την απειλή των όπλων, τους οδήγησαν στον τόπο της εκτέλεσης, όπου τους ανάγκασαν να ανοίξουν ομαδικούς τάφους για να θάψουν τους εκτελεσμένους.
Ο λαός της περιοχής και οι συγγενείς των εκτελεσμένων, πνίγοντας τη θλίψη τους, φύλαξαν χαραγμένες βαθειά στη μνήμη τις φρικτές εικόνες του αποτρόπαιου εγκλήματος. Όμως η βαρβαρότητα και η ασέβεια των Γερμανών ΝΑΖΙ, συνεχίστηκε από τους ντόπιους συνεργάτες τους, κουκουλοφόρους, χίτες ταγματασφαλίτες μετά την απελευθέρωση, αφού, με τη λήξη του εμφύλιου, πολλοί από αυτούς βρέθηκαν να στελεχώνουν το ελληνικό κράτος, όπως όρισαν οι Άγγλοι και Αμερικάνοι «προστάτες» μας.
Έτσι, όλες οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις της δεξιάς μέχρι την πτώση της χούντας των συνταγματαρχών, θεωρούσαν κολάσιμη ενέργεια και φακέλωναν ως «μίασμα και κομμουνιστή» όποιον διανοείτο να εναπόθεση έστω λίγα λουλούδια στον τόπο της θυσίας των 212. Κανένας παπάς δεν έψαλε τρισάγιο στη μνήμη τους και κανένας δεν έκανε μνημόσυνο στις εκκλησίες γι’ αυτούς. Βέβαια παρά την τρομοκρατία, πολλοί ήταν εκείνοι που πήγαιναν κρυφά.
Όταν το 1974 έπεσε η Χούντα, κάθε που το ημερολόγιο έδειχνε 24 Φεβρουαρίου, πολλοί πήγαιναν στον τόπο της εκτέλεσης να αποτίσουν φόρο τιμής στους εκτελεσθέντες. Χρόνο με το χρόνο, παρ’ ότι αστυνομικοί στέκονταν ακροβολισμένοι σε διάφορα σημεία της διαδρομής καταγράφοντας όσους πήγαιναν, οι άνθρωποι έγιναν πλήθος. Ένας μαρμάρινος σταυρός υψώθηκε στον τόπο της θυσίας, αλλά οι νοσταλγοί του ΝΑΖΙσμού τον γκρέμισαν.
Αυτό επαναλαμβανόταν μέχρι το 1981, οπότε ήρθε η πρώτη δημοκρατική μεταδικτατορική κυβέρνηση. Αναγνωρίστηκε η Εθνική αντίσταση. Στις Βίγλες, ο Δήμος Μεγαλόπολης έχτισε μνημείο, στη βάση του οποίου, σε κρύπτη, τοποθετήθηκαν τα οστά των εκτελεσθέντων που ξεθαφτήκαν από τους ομαδικούς τάφους.
Κάθε χρόνο ορίστηκε και γίνεται επίσημη εκδήλωση τιμής και μνήμης την τελευταία Κυριακή του Φλεβάρη. Η αστυνομία πλέον δεν καταγράφει τους προσκυνητές, αλλά καταθέτει στεφάνι. Διάφοροι «φορείς» που άλλοτε κακολογούσαν τους εκτελεσθέντες, τώρα κάνουν τρισάγια, και οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, με σημαίες και εμβατήρια του αντιστασιακού αγώνα, δίνουν το παρόν.
Έτσι πέρασαν σαράντα και πλέον χρόνια. Σήμερα ο φυσικός κύκλος ζωής των αντιστασιακών κλείνει. Η απουσία τους από τη σεμνή τελετή στον τόπο της θυσίας, είναι κραυγαλέα. Έφτασε να είναι παρόντες ελάχιστοι συγγενείς και όσοι είναι υποχρεωμένοι να πάνε, αφού η τελετή είναι επίσημη.
Η τοπική ιστορία δεν διδάσκεται στα σχολεία της περιοχής. Οι νέοι δεν μαθαίνουν. Τα μνημόσυνα που αρχίζουν με τρισάγια και τελειώνουν με μια κατάθεση στεφάνων και πέντε λόγια για το χρονικό, μπροστά σε είκοσι άτομα, δεν συμβάλλουν στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης. Είναι βέβαιο πως σε λίγα χρόνια το έγκλημα των Γερμανών στις Βίγλες θα έχει ξεχαστεί. Θα το αφήσουμε;
Ίσως αυτό επιθυμεί διακαώς και η «φίλη» Γερμανία, που προσπαθεί να καλύψει τα φρικτά εγκλήματα που διέπραξε στην Ελλάδα και στον ελληνικό λαό. Είναι προφανής ο λόγος που κάθε χρόνο στέλνει στις Βίγλες κάποιον εκπρόσωπο της πρεσβείας της στην Ελλάδα, να ζητήσει «συγγνώμη» με συντριβή. Όμως αυτή η συγνώμη για να έχει νόημα, θα πρέπει να ακολουθείται από πράξεις, όπως η πληρωμή των πολεμικών επανορθώσεων και η επιστροφή των κατοχικών δανείων. Οι Γερμανοί όμως ποτέ δεν πλήρωσαν και το αίμα 212 εκτελεσθέντων στις Βίγλες, 78 χρόνια τώρα, ζητάει ακόμα δικαίωση…
