Μετά από τις αμέτρητες πυρκαγιές που έπληξαν ολόκληρη τη χώρα αυτό το καλοκαίρι ―σε 935.000 στρέμματα καμένης γης υπολογίζονται οι συνέπειές τους στην περιοχή του Έβρου― χωρίς εξαίρεση να αποτελεί και η Αρκαδία, τα ερωτήματα που γεννιούνται είναι αναρίθμητα.
«Η κλιματική αλλαγή είναι η μόνη «υπεύθυνη» για την εκδήλωση των πυρκαγιών;», «ποιες ενέργειες θα προλάβαιναν τη μεγάλη καταστροφή;» και «τι συμβαίνει με το Πάρκο των Παναρκάδων, το οποίο βρίσκεται πίσω από το Γενικό Νοσοκομείο Τρίπολης»;
Στα παραπάνω ερωτήματα και όχι μόνο, απαντήσεις δίνει ο δασάρχης της Τρίπολης, Αθανάσιος Αργειτάκης.
Αίτια πυρκαγιών
«Το 90 με 95% των δασικών πυρκαγιών προέρχονται από αμέλεια, από ανθρώπινο χέρι. Οι πυρκαγιές που μαίνονταν αυτό το διάστημα, το 90%, εκτιμώ, πως εξαρτάται από ανθρωπογενείς παράγοντες και μόλις το 15% από άλλους παράγοντες. Δεν μπορούμε να λέμε συνέχεια πως φταίει η κλιματική αλλαγή» σημειώνει χαρακτηριστικά ο δασάρχης Τρίπολης.
Πράγματι, μια ματιά στην ιστοσελίδα του Πυροσβεστικού Σώματος της Ελλάδας, επιβεβαιώνει την παραπάνω διαπίστωση, με τις συλλήψεις για εμπρησμό, είτε από πρόθεση είτε από αμέλεια, να «πρωταγωνιστούν» το τελευταίο διάστημα.
Να σημειωθεί πως και στην περιοχή μας, μετά την εκδήλωση φωτιάς σε δασική έκταση κοντά στον Άγιο Βλάση στις αρχές Αυγούστου, η Αστυνομία είχε προχωρήσει στη σύλληψη ενός 29χρονου με την κατηγορία του εμπρησμού.
Πρόληψη
Από το 1998, όπου με τον Ν. 2612, η αποκλειστική ευθύνη για τη δασοπυρόσβεση πέρασε στην αρμοδιότητα της Πυροσβεστικής, η πρόληψη των πυρκαγιών βρίσκεται στα χέρια των Δασαρχείων.
Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, όμως, η ελλιπής χρηματοδότηση σε συνδυασμό με την υποστελέχωσή τους δεν τα καθιστά ικανά να ανταποκριθούν σε αυτή τους την υποχρέωση.
«35.000 ευρώ τον χρόνο, για να πραγματοποιηθούν καθαρισμοί σε 2,5 εκατομμύρια περίπου δασική έκταση και 850 χιλιόμετρα δασική οδοποιία που εμπίπτουν, υπό τον έλεγχό μου δεν είναι εφικτό. Από το 2007, είμαι ο μοναδικός δασολόγος μαζί με ένα δασοπόνο στο Δασαρχείο Τρίπολης, ενώ προβλέπονται θέσεις πέντε δασολόγων και έξι δασοπόνων. Η ενσωμάτωση των αγροφυλάκων δεν είχε κανένα αντίκτυπο στην εργασία μας, καθώς δεν γνωρίζουν το αντικείμενο. Παρόμοια στελέχωση εντοπίζεται και στα άλλα δασαρχεία. Τελικά, έχει καταντήσει η Υπηρεσία μας να είναι γραφειοκρατική και να ασχολείται με τους δασικούς χάρτες» επισημαίνει ο κ. Αργειτάκης.
Ο καθορισμός των δασικών χαρτών, ένα χρόνιο πρόβλημα που ταλανίζει τη χώρα για δεκαετίες.
Κατάσβεση πυρκαγιών
Ακόμη, το έργο της κατάσβεσης έχει αλλάξει μορφή και αυτό οφείλεται σε διάφορες παράγοντες όπως η ερήμωση των χωριών, η μείωση των κοπαδιών και η εγκατάλειψη των πυροφυλακίων.
«Παλαιά, οι πρώτοι που βοηθούσαν στην κατάσβεση των πυρκαγιών ήταν οι κάτοικοι. Έπιανε φωτιά και μας ειδοποιούσαν, πριν ακόμα την αντιληφθεί ο πυροφύλακας. Τα πυροφυλάκια πλέον ρημάζουν. Οι παλαιοί πυροφύλακες ήξεραν σπιθαμή προς σπιθαμή την Αρκαδία, αντίθετα τώρα, όταν παίρνεις έναν πυροφύλακα για δυο μήνες, είναι αδύνατον να μάθει την περιοχή. Παλαιά υπήρχαν κοπάδια που έτρωγαν μέσα στο δάσος τον υπόροφο, τώρα δεν γίνεται τίποτα» σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Αργειτάκης.
Άλση της Τρίπολης
Ανάμεσα και σε όλα τα άλλα, ο εθελοντισμός που έχει εκλείψει στις ημέρες μας, δυσχεραίνει την κατάσταση. Να σημειωθεί πως τα περισσότερα πάρκα και άλση γύρω από την Τρίπολη ανήκουν στη δικαιοδοσία συλλόγων.
«Είμαστε η μοναδική πόλη που έχει τόσα περιαστικά δάση. Το πάρκο του συλλόγου των Φιλοδένδρων, για παράδειγμα είναι ένα πάρκο υπόδειγμα για την πόλη μας, γιατί είναι ο μοναδικός σύλλογος που ασχολείται. Από την άλλη, το άλσος των Παναρκάδων, έκτασης 200 στρεμμάτων, είναι υπό «εγκατάλειψη» παρατηρεί ο κ. Αργειτάκης.
Απαραίτητα μέτρα
Στην ερώτηση σχετικά με το ποιες θα ήταν οι ενέργειες του δασαρχείου αν υπήρχαν οι διαθέσιμοι πόροι, η απάντησή του είναι δυο λέξεις, διαχείριση δάσους. Αυτό, μέσω της επιστήμης της δασολογίας, μεταφράζεται ως εκπόνηση διαχειριστικών μελετών, καθαρισμού του υπορόφου του δάσους, αραίωση, καλλιέργειά του, όπου απαιτείται, αλλά και συνάμα με μέτρο αξιοποίησή του, λόγου χάρη για ξυλεία, θήρα και δυνατότητα αναψυχής.
«Αναλογιστείτε, το κόστος της κατάσβεσης κοντά στον Άγιο Βλάση που έφτασε μέχρι τον Άγιο Θεόδωρο, λόγω των πτήσεων των αεροπλάνων και φανταστείτε τι θα μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει αν αυτά τα χρήματα είχαν δοθεί για καθαρισμούς μέσα στα δάση. Λόγω της μόλυνσης του περιβάλλοντος, είναι επιτακτική ανάγκη τα δάση μας να διατηρηθούν και αυτό θα επιτευχθεί μόνο μέσα από τη διαχείρισή τους» τονίζει ο δασάρχης Τρίπολης.
Στην Ελλάδα, στους περισσότερους τομείς, δυστυχώς ξεχνάμε την τεράστια αξία του ρητού του πατέρα της Ιατρικής, του Ιπποκράτη: «το προλαμβάνειν καλύτερο του θεραπεύειν». Κρίνεται αναγκαίο, λοιπόν, να το αναλογιστούμε και να δράσουμε κατάλληλα.
Αγγελική Γεωργοπούλου
